Ciise Masiix wuxuu wax ka baray…galida Jannada

Suuradda Al-Kahf (Surah 18 – Ilaah) wuxuu caddeeynyaa kuwa camal wanaagsan leh ‘jannada geli doonaan:

kuwa rumeeyey (xaqa) oo fala camal fiican waxay u ahaatay jannada firdowso degid, (martiqaad).

Suuradda Al-Kahf 18: 107

Xaqiiqdii, Surah Al-Jathiyah (Surah 45 -) waxay ku celcelineysaa in kuwa ‘camal wanaagsan’ay jnada ku geli doonaan Naxariista Ilaah.

kuwa xaqa rumeeyey oo camal fiican falay wuxuu galin Eebahood Naxariistiisa, taasina waa liibaan wayn.

Suuradda Al-Jathiyah 45: 30

Maalin un Ma rajaynaysaa inaad jannada gasho ? Maxaase nalooga baahan yahay aniga iyo adiga inaan Jannada galno? Ciise Masiix waxaa suaal weydiiyay ‘khabiir’ Yuhuudi ah oo wax ka bartay  turjumaada sharcigii Nebi Muuse. Ciise Masiix wuxuu siiyay jawaab lama filaan ah. Hoos waxaa ku qoran wadahadalka lagu qoray Injil. Si aad u fahanto masaalda Ciise waa inaad fahanto in ‘reer Samaariya’ ay nebcaadeen Yuhuudda maalintaas. Taas bedelkeedna reer Samaariya way necbadeen Yuhuudda. Nacaybka u dhexeeya reer Samaariya iyo Yuhuudda ayaa markaa la mid lahayd maanta oo laga yaabo inay u dhexeyso Yuhuuda israailiyiinta iyo falastiiniyiinta, ama tan u dhaxaysa Sunniyiinta iyo Shiicada.

Masaalka ku saabsan nolosha weligeed ah iyo deriska wanaagsan

25 Mid sharciga yaqaan ayaa istaagay oo jirrabay, isagoo leh, Macallimow, maxaan sameeyaa si aan ku dhaxlo nolosha weligeed ah?

26 Wuxuu ku yidhi, Maxaa sharciga ku qoran? Sidee baad u akhridaa?

27 Isagaa u jawaabay oo ku yidhi, Waa inaad Rabbiga Ilaahaaga ah ka jeclaataa qalbigaaga oo dhan, iyo naftaada oo dhan, iyo xooggaaga oo dhan, iyo caqligaaga oo dhan, deriskaagana waa inaad u jeclaataa sida naftaada.

28 Wuxuu ku yidhi, Si hagaagsan ayaad u jawaabtay. Sidaas yeel oo waad noolaan doontaa.

29 Laakiin isagoo doonaya inuu iscaddeeyo inuu xaq yahay, ayuu Ciise ku yidhi, Yaa deriskayga ah?

30 Ciise ayaa u jawaabay oo ku yidhi, Nin baa Yeruusaalem ka soo degayay oo Yerixoo ku socday; wuxuuna ku dhex dhacay tuugag, oo intay dharka ka furteen oo garaaceen ayay ka tageen oo daayeen isagoo bestiis ah. 31 Waxay noqotay in wadaad jidkaas ku soo degayay, oo markuu arkay ayuu dhinaca kale maray. 32 Sidaas oo kalena nin reer Laawi ah goortuu meeshaas yimid oo arkay, ayuu dhinaca kale maray. 33 Laakiin nin reer Samaariya ah intuu socday ayuu meeshiisa yimid, oo markuu arkay ayuu u naxariistay. 34 Wuuna u dhowaaday, oo nabrihiisii ka duudduubay, oo saliid iyo khamri ku shubay, markaasuu saaray neefkiisii, oo hudheel geeyey, waana u dadaalay. 35 Maalintii dambe wuxuu soo bixiyey laba dinaar, oo siiyey ninkii hudheelkii lahaa, oo ku yidhi, U dadaal, oo wixii dambe oo kaaga baxa, soo noqodkayga ayaan kuu celin doonaa.

36 Saddexdaas kee bay kula tahay inuu deris u ahaa kii tuugagga ku dhex dhacay?

37 Wuxuu ku yidhi, Kii u naxariistay. Markaasaa Ciise ku yidhi, Tag oo sidaas oo kale yeel.

Luke10: 25-37

Markii khabiirkii sharcigu ku jawaabay ‘Waa inaad rabigaaga Ilaahaaga ka jaclaataa qalbigaaga oodhan’ iyo ‘deriskaaga u jeclaada sida naftaada’ wuxuu ka hadlayaa Sharcigii Muuse. Ciise wuxuu muujiyey inuu si sax ah ugu jawaabay laakiin tani waxay kicisay su’aasha ah cidda deriskaaga ah. Markaa Ciise kula hadlay masaalka kula hadlay..

Tusaalaha waxaan filaynaa in dadka diinta (Faarisiinta iyo reer Laawi) ay ka caawin doonaan ninka la garaacay, laakiin way iska indhatirayaan oo waxay oga tagayaan xaaladdiisa oo waay iska indhay. tireen oo waxaay oga tageen meeshii lagu garaaca taban. Oo Diintooduna kama dhigin inay lahaadaan Daris Wanaagsa intii aan ugu yaraan ka sugeeynay,ayaa noqday cadaawahiisa- waa midka caawiya ninka la garaacay.

Ciise Masiix wuxuu faray inuu tago oo sidaasi sameeyo.. Ma garanayo adiga xagaaga, laakiin falcelinteyda ugu horreysa ee masaalkan waxay ahayd in ay ahayd in aan si qaldan u fahmay ama Isfahan laaan ahayd, ka dibna waxaa la ii dhigay inaan iska iloobo. 

Laakiin ka fikir dhammaan dagaallada, dilka, Qalbi xanuunka iyo murugada ku dhaceeysa hareeraheena maxaa yeelay dadka intooda badanu way diidaan amarkan. Haddaan u noolaan lahayn sidii reer samaariyaan oo kale magaalooyinkeena iyo dalalkeena nabad bay ahaan lahaayeen halkuu dagaalkaku sii kordhi lahaa Waxaan sidoo kale lahaan lahayn dammaanad ama balan qaad ay Jannada ku galaan. Sida ay hadda tahay, dad aad u tiro yar ayaa haysta dammaanad galayaan – xitaa haddii ay aad ugu noolyihiin camal diineed sida khabiirnimada sharciga  ula hadlay Ciise .

Miyaad qabtaa dammaanad nolosha weligeed ah?

Laakiin deriska noocan ah ma yahay Macquul? Sidee baan tan u samayn karnaa? Haddii aan nafteena daacad u noqono waa inaan qirnaa in noqoshada deris sida uu amray ay adagtahay in la sameeyo.

Halkanna waxaan ku arki karnaa rajo xoog leh maxaa yeelay markii aan aragnay oo aannan samayn karin waxaan noqonnay ‘kuwoo xagga ruuxa ka daciif ahh’ – Sidaasoo kale Ciise Masiix wuxuu baray inay lama huraan tahay in la galo Boqortooyada Ilaah.

Halkii aan iska indhatiri lahayn Masaalkan, ama aan ka cudurdaarn lahayn, waa inaan u isticmaalnaa si aan isu eegno oo aan u qiranno inaynaan sameyn karin – way adag tahay. Kadib, caawimaaddayada, waxaan Ilaah weydiisan karnaa caawimaad. Siduu Ciise Masiix ogu balln qaaday wacdigii wacdigii Buurta.sida ku qoran

7 Weydiista oo waa laydin siin doonaa; doona oo waad heli doontaan: garaaca oo waa laydinka furi doonaa; 8 waayo, mid kasto oo weydiista waa la siiyaa, kii doonaana waa helaa, kii garaacana waa laga furi doonaa.

9 Ninkiinnee baa haddii wiil-kiisu kibis weydiisto, dhagax siinaya? 10 Ama hadduu kalluunweydiisto, abeeso siinaya? 11 Haddaba idinka oo shar lehhadaad garanaysaan inaad hadiyado wanaagsan carruurtiinnasiisaan, intee ka badan ayaa Aabbihiinna jannada ku jiraa waxwanaagsan uu siin doonaa kuwa isaga weydiista?

Matayos 7: 7-11

Marka waxaan haysanaa ogolaashaha Masiix si aan u weydiisano caawimaad – caawimaadaana waa la ballanqaaday. Waxaad u baahan tahay inaad Ilaah u baraydo sidan oo kale:

Aabaha Jannada ku jiroow. Waxaad soo dirtay nebi inuu na baro jidka toosan. Ciise Masiix wuxuu na baray inaan u baahnahay inaan jaclaado xitaa aan caawiyo xitaa kuwa u muuqdo sidii cadawgeeyga oo aanan taas sameyn  oo aan geli karin ama heli karin nolosha weligeed ah. Fadlan i caawi oo i beddel si aan jidkan u raaco oo aan u helo nolosha weligeed ah. Ii naxariiso aniga oo ah dambiile.

Waxaan kugu baryayaa dhiira gelinta iyo Ballan qaadkii Ciise Masiix.

Injiilka Waxaa ku qoran Markii Ciise Masiix la kulmay ninka reer samaariyaanka ah.Siduu nabigu ula dhaqmi lahaa qof loo arko inuu yahay cadow neceb dadkiisa (Yahuudda)? Wixii ku dhacay Samariyaanka, iyo waxa aan ka baran karno si ku noogu caawino in aan noqonno nooca Dariska aan u baahan nahay, waxaan ku eegeynaa cashirka xigga.

Ciise Masiix ayaa wax ku baray-Masaalo

Waxaan soo aragnay siduu Ciise Masiixa wax ogu baray isagoo leh awood gaar ah. Waxaa kale oo uu baray isaga oo adeegsanaya sheekooyin muujinaya mabaadiida runta ah. Tusaale ahaan, waxaan soo aragnay siduu wax oga baray Boqortooyada Ilaahay isagoo adeegsanaya sheekadii xafladii weyneyd, iyo sida uu u baray wax ku saabsan cafiska iyadoo loo marayo sheekada Addoonkii naxarii laabaha ahaa. Sheekooyinkaan ayaanwaxaa lagu magacaabaa Masaalo, Tan oo Ciise Masiix nabiyada dhexdooda gaarka u ahayd isticmaalidda Masaaladda siduu u muujinaayay masaaladiisa waxay ahayd sodan

Suuradda Al-‘Ankabut (Surah 29 – Spider) Waxaay noo sheegeysaa sidaasoo kale in Allah uu adeegsanayo Masaalo sida ku qoran:-

taasina waa tusaale aannu u yeelayno Dadka’wax kasi oon ahayn kuwa wax yaqaanna ma jiro.

Suuradda Al-Ankabut29: 43

Surah Ibrahim (Surah 14) Waxaay noo sheegeysaa siduu Ilaah u isticmaalay masaalka ku saabsan geedka,waana:-.

ma ogtahay sida Eebe ugu yeelay Tusaale kalimada (Erayga) Fiican sida Geed wanaagsan oo laamaheediina samada (kor jiraan).oo siisa (Bixisa) Cunnadeeda Waqti kasta idanka Eebaheed dartiis, wuuna u yeelada Eebe tusaayaal Dadka inay waantoomaan.Kalimada (Erayga) xunna (Gaalnimada iyo xumaanta) waxay la mid tahay geed xun lagana rujiyey dhulka korkiisa oon sugnaan lahayn

Suuradda Ibrahim 14: 24-26

Masaaladii Ciise Masiix

Xertiisii ​​ayaa u timid oo ku tidhi maxaad masaalo ogula hadashaa?

10 Markaasaa xertii u timid oo ku tidhi, Maxaad masaallo ugula

hadashaa? 11 Wuxuu u jawaabay oo ku yidhi, Idinka waa laydin siiyaa inaad waxa qarsoon ee boqortooyada jannada garataan,

 kuwaase lama siiyo. 12 Waayo, ku alla kii wax haysta waa la siindoonaa, waana loo badin doonaa, kii aan waxba haysanse, waalaga qaadi doonaa wuxuu haysto. 13 Sidaa darteed ayaan masaallo ugula hadlaa, waayo, iyagoo arkaya ma arkaan, ooiyagoo maqlaya ma maqlaan, mana gartaan.

Matayos 13: 10-13

Aayadda ogu dambeeysay waxay ahayd fal celinuu ka falcelinayay Nabi Ishaaciya oo noolaa 700 BC oo ka digay waxyaabaha ku dhici kara qalbiyadeena.Si kale haddaan u dhigno Mararka qaar ma fahmi karno wax yaabaha maxaa yeelay Waxaa laga yaabaa inaanan haleelin sharaxaada ama waxaay ahaan jirtay wax adag oo aan fahmi karin. Xaaladda noocaas ah sharraxaadaha cad ayaa keeni karta jahwareerka. Laakiin waxaa jira marar kale oo aanan fahmi karin sababta oo ah iyada oo si qoto dheer aanan u doonaynin inay qalibiyadeena ku nagaato.Waxaa laga yaabaa inaanan aqbalin tan, markaa waxaan sii wadnaa weydiinta su’aalo ah sida haddii faham la’aanta xagga maskaxdeena ah ka timid xannibaadaa. Laakiin haddii wareerkeena u ka jiro qalbiyadeenna oo aan maskaxdeenna ku jirin markaa sharraxaad kuma filnaan doonto. Dhibaatadu markaa waa inagoo anan dooneynin inaan soo gudbino, ma aha inaan maskax ahaan fahmi karno.

Markii uu Ciise Masiix wax ku baray baray masaallo, saameynta uu ku yeeshay dadkii isu soo uruuray waxay ahayd mid la yaab leh. Kuwa aan si fudud ugu fahmin maskaxdooda waxay ka ogaan doonaan sheekada oo ay sii wareysan doonaan, iyagoo helaya faham, halka kuwa aan dooneynin inay soo gudbiyaan ay ula dhaqmi doonaan sheekada si xushmad iyo qaawan oo iyagu ma heli doonaan fahan dheeraad ah. Adeegsiga Masaalada waxay ahayd dariiqa macallinka weyn u dadka u kala sooco iyada oo uu beeruhu u kala baxayo sarreenka iyo caarada isaga oo aan xooreyn. Kuwa diyaarka u ah inay soo gudbiyaan waa laga soocay kuwa aan doonayn. Dadkaas oo aan doonaynin inay soo gudbiyaan waxay heli lahaayeen masaalkan jahwareersan maadaama quluubtoodu aysan diyaar u ahayn inay u soo gudbiyaan runta. In kasta oo ay arkeen, ma arki doonaan muhiimadda ama dhibacda.

Masaalo ku saabsan Haramaha

Markaay xertii Ciise masiix weydinaayay suaasha ku saabsan wax baridiisa ah Masaalada,ayaa markaa uu wax ku barayay boqortooyada Ilaah iyo saamaynta ay ku leedahay dadka.Midda koowaadna waxay ahayd sidan:-

 Markaasuu wax badan masaallo ugu sheegay isagoo leh, Beerray baxay inuu wax beer4 oo intuu beerayay qaar baa jidka geestiisa ku dhacay.Kolkaasaa shimbiro yimaadeen oo cuneen. 5 Qaar kalenwaxay ku dhaceen dhul dhagax ah oo aan carro badan lahaynkolkiiba way soo baxeen, waayo, carradu hoos uma dheerayn6 laakiin qorraxdu goortay soo baxday way gubteen, waana enge-geen, waayo, xidid ma lahayn. 7 Qaar kalena waxay ku dhaceenqodxan, qodxantiina waa soo baxday oo ceejisay. 8 Qaar kalenadhul wanaagsan bay ku dhaceen oo ay midho dhaleen, mid boqol midna lixdan, midna soddon. 9 Kan dhego wax lagu maqlolahu ha maqlo.

Matayos 13: 3-9

Haddaba naxaay tahay micnaha masaaladan?Ma qiyaasi karno, maaddaama kuwa diyaarka u ah inay soo gudbiyaan ay xiisaho u lahaayeen Masaaladda oo ay weydiisteen macnaha ay leedahay, oo ay na siinayso oo ah:

18 Haddaba maqla masaalkii beerrayga. 19 Mid kasta oohadalka boqortooyada maqla oo aan garan, waxaa u yimaada kansharka leh oo ka dhifta wixii qalbigiisa lagu beeray. Waa kan kii jidka geestiisa lagu beeray. 20 Oo kii meelaha dhagaxa ah lagubeeray waa kan hadalka maqla oo kolkiiba farxad ku qaata.21 Xididse isagu ma leh, laakiin wakhti yar buu sii jiraa, oo goortidhib ama silec ugu dhaco hadalka aawadiis, markiiba waa kaxumaadaa. 22 Kii qodxanta lagu dhex beerayna waa kan hadalkamaqla oo kawelwelidda dunidan iyo sasabidda maalka ayaahadalka ceejiya, oo wuxuu noqdaa midho la’aan. 23 Kii dhulkawanaagsan lagu beeray waa kan hadalka maqla oo garta, oo isaguwaa kan midho dhala, mid boqol, midna lixdan, midna soddon.

Mataayos 13:18-23

Waxaa jira afar jawaabood oo ku saabsan farriinta Boqortooyada Ilaah. Kan hore ma laha fahan’ oo Shaydaan (Iblis) ayaa farriinta qalbigooda ka qaaday. Saddexda jawaabood ee soo harayna dhammaantood waa kuwo aad u wanaagsan oo ay farriinta ka helayaan iyagoo faraxsan. Laakiin farriintani waa inay ku kortaa qalbiyadeenna waqtiyada ay xaaladda adagtahay. Kaliya maahan inay qalbigeena ku aqoon si aan u sii wadan nolosheena sida aan doonayno inaan ku noolaano. Markaa laba ka mid ah jawaabahan, in kasta oo markii hore ay heleen farriinta, uma ogolaanin inay ku koraan qalbigooda. Kaliya qalbiga afraad, oo ‘maqla erayga oo fahmaya “ayaa run ahaantii u soo gudbin lahaa qaabkii Eebe raadinayay.

Hal qodob oo masaalkan ka mid ah ayaa ah inaan annaga is  weydiinno su’aal; dadkaasi keen ahay anigu? ”kuwa run ahaan u ‘fahmaya’ ayaa noqon doona dalagga ama saraca wanaagsan. Hal dariiqo oo lagu xoojiyo fahamka ayaa ah in si cad loo arko wixii nebiyadii hore, ee ka soo bilaawday Aadan, ee lagu muujiyey qorshaha Eebbe oo ah Tawreed iyo Sabuur. Adam ka dib, Calaamadaha muhiimka ah ee Tawreed waxay ka yimaadeen ballan qaadkii loo sameeyay Ibraahim iyo allabarikiisii, Muuse, Tobanka Amar, Harun.. Waxaa lagu ogaaday sabuurka asalka uu ahaa Masiixa iyo Muujintii Ishaaciya,Yirmiyaah,Sakariyaah,Daaniyeel,iyo Malaakii ayaa sidaasoo kale noo diyaariyay sidaan ku fahmi lahayn Boqortooyada Ilaah.

Masaalka ku saabsan Gocandhada.

Ciise Masiix Sharaxa masaalkan ka dib ayaa xertii wuxuu wax ka baray masaalka ku saabsan Gocandhada sida ku qoran:-

24 Masaal kale ayuu u saaray, oo wuxuu yidhi, Boqortooyadajannada waxaa loo ekaysiiyaa nin beertiisa abuur wanaagsan kuabuuray. 25 Laakin waxaa yimid cadowgiisa intii dadku hurday,oo wuxuu sarreenka kaga dhex abuuray gocondho, markaasuutegey. 26 Laakiin markii geedku soo baxay oo uu midhodhalay, markaasaa gocondhadii soo muuqatay.

27 Kolkaasaaodayga reerka addoommadiisu u yimaadeen oo ku yidhaahdeen,Sayidow, miyaanad abuur wanaagsan beertaada ku abuurinXaggee haddaba gocondhadu uga timid?

28 Wuxuu ku yidhi, Nin cadow ah ayaa waxan sameeyey. Addoommadii waxay kuyidhaahdeen, Ma waxaad doonaysaa haddaba inaannu tagno ooururinno?

29 Wuxuuse ku yidhi, Maya, waaba intaas oo goortaad gocondhada ururinaysaan aad sarreenka la rurujisaan.

Matayos 13: 24-29

Micnaynta masaalka gocondhada ku saabsan

36 Markaasuu dadkii badnaa ka tegey oo guriga galay. Xer-tiisii ayaa u timid oo waxay ku yidhaahdeen, Noo caddee masaal-kii gocondhadii beerta.

37 Markaasuu u jawaabay oo ku yidhi,Kii abuur wanaagsan abuuray waa Wiilka Aadanaha, 38 beer- tuna waa dunida. Abuurka wanaagsanna waa wiilasha boqor-tooyada, gocondhadiina waa wiilasha kan sharka leh. 39 Oocadowga abuurayna waa Ibliiska, beergooyskuna waa dham-maadka wakhtigii dunida, kuwa gooyaana waa malaa’igo.

40 Haddaba sidii gocondhadii loo ururiyey oo dab loogu gubay,sidaasay ahaan doontaa dhammaadka wakhtiga dunidu 41 Wiilka Aadanaha ayaa malaa’igihiisa diri doona, oo waxay boqortooyadiisa ka ururin doonaan wax kasta oo xumeeya iyokuwa dembiga fala. 42 Oo waxay ku tuuri doonaan foornadadabka, halkaas waxaa jiri doonta baroor iyo ilko jirriqsi. 43 Markaasaa kuwa xaqa ah ku dhalaali doonaan boqortooyadaAabbahood sida qorraxdu u dhalaalayso. Kan dhego lahu ha maqlo.

 Matayos 13: 36-43

Masaalka ku saabsan iniin khardal ah, iyo masaalka ku saabsan khamiir

Ciise Masiix wuxuu sidoo kale wax ku baray Masaal aad u kooban

31 Masaal kale ayuu u saaray oo wuxuu yidhi, Boqortooyadajannada waxay u eg tahay iniin khardal, tan uu nin qaaday oobeertiisa ku beeray. 32 Taas waa ka wada yar tahay iniinaha odhan, laakiin goortay weynaato, way ka weyn tahay dhalatada oodhan, oo waxay noqotaa geed dheer si ay shimbiraha cirku uyimaadaan oo laamaheeda ugu degaan.

33 Masaal kale ayuu kula hadlay, Boqortooyada jannada waxayu eg tahay khamiir, kan naagi intay qaadday ay saddex qiyaasoooo bur ah ku dhex qooshtay ilaa ay wada khamiireen.

 Matayos 13: 31-33

Si kale haddii loo dhigo, Boqortooyada Ilaahay waxay ku bilaaban doontaa wax yar oo dunidan ah laakiin ka dib waxay ku kori doontaa adduunka oo dhan sida khamiir ka dhex shaqeeya cajiinka iyo sida abuurka yar oo u baxa geedo waaweyn. Kuma dhicin xoog, ama dhammaan mar, koritaankiisu waa mid aan muuqan laakiin meel kasta oo aan la joojin karin.

Masaal ku saabsan Qarsoodiga khasnadaha iyo Luul ee qiimaha weyn

44 Boqortooyada jannadu waxay u eg tahay maal beer ku qarsoon, kan nin intuu helay qarsaday, oo farxad aawadeed ayu baxay, oo wuxuu lahaa oo dhan iibiyey, oo beertaas iibsaday.

45 Haddana boqortooyada jannadu waxay u eg tahay baayac- mushtari luul wanaagsan doonaya. 46 Goortuu xabbad luul ah oo ganac weyn helay, ayuu baxay, oo wuxuu lahaa oo dhan ayuuiibiyey oo iibsaday.

Matayos 13: 44-46

Masalooyinkaani waxay diirada saarayaan qiimaha Boqortooyada Ilaahay. Ka fikir khasnad beerta ku dhex qarsoon. Maaddaama ay qarsoon tahay qof walba oo ag mara oo beerta jooga wuxuu u malaynayaa in beerta qiimo yar yahay sidaa darteedna uu faaiido ku lahayn. Laakiin qof ayaa gartay inay jirto khasnad halkaas beerta ka dhigaysa mid aad u qiimo badan – Qaymo ku filan in lagu iibiyo wax kasta oo lagu iibsado laguna helo khasnadda. Sidaas oo kale ayay la mid tahay Boqortooyada Ilaah – waa qiima inta badan aan la arkin,laakiin kuwa yar oo arkay waxay u qalmaan waxay heli doonaan qiimo weyn.

Masaalka ku saabsan shabagga

47 Haddana boqortooyada jannadu waxay u eg tahay shabagbadda lagu tuuray oo cayn walba lagu ururiyey. 48 Kan markuubuuxsamay ay nimanku xeebta ku soo jiideen, wayna fadhiisteenoo kuwii wanaagsanaa weelal bay ku ururiyeen, kuwii xumaanaway tuureen. 49 Sidaasay ahaan doontaa dhammaadka wakh-tiga dunidu. Malaa’igahu way soo bixi doonaan oo waxay kuwasharka leh ka dhex sooci doonaan kuwa xaqa ah, 50 oo waxayku tuuri doonaan foornada dabka. Halkaa waxaa jiri doontabaroor iyo ilko jirriqsi.       

(Matayos 13: 47-50)

Boqortooyada Ilaah dadka ayey kala sooci doontaa. Kala soociddan ayaa si buuxda loo muujin doonaa Maalinta Xukunka – marka quluubtu qarsoon yihiin.

Boqortooyada Ilaah si qarsoodi ah ayey ugu kortaa, sida khamiirka cajiinka ah, oo ay u leedahay qiimo weyn oo inta badan laga qariyo, oo dadka ku dhex keenta jawaabo kaladuwan. Waxay kaloo dadka u kala saaraysaa kuwa fahma iyo kuwa aan fahmin. Kadib markii Ciise baray Masaalkaa,markaa dhagaystayaashii wuxuu weydiiyay su’aal muhiim ah.

 

51 Waxyaalahan oo dhan ma garateen? Waxay ku yidhaahdeen,Haah.

Matayos 13: 51

Adinkana ma fahantay?

Ciise Masiix wuxuu wax ku baray is cafintaa

Surah Ghafir (Surah 40 – Is cafinta) waxay baraysaa in Eebbe dambi dhaafo

Ee dhaafa danbiga aqbalana toobadda, ayna darantahay ciqaabtiisu, ee nicmada badanleh, Eebe aan ilaahay ahayna ma jiro, xaggiisaana loo noqon Kuwa (Malaa’igta) xambaarsan carshiga iyo kuwa gaararkiisa ah waxay ku tasbiixsan kuna Mahadin Eebehood wayna rumeysanyihiin, waxayna u dambi dhaaf warsan kuwa rumeeyey iyagoo dhihi Eebahanow waxaad ugu waasac noqon wax kasta naxariis iyo ogaanshee u dambidhaaf kuwa toobadkeena ee raaca jidkaaga kana dhawr cadaabka jaxiimo.

Surah Ghafir 40: 3 & 7

Suuradda Al-Hujurat (Surah 49 – Rooms) waxay noo sheegaysaa inaan nabada ilaalino midba midka kale si aan u helno naxariis.

Mu’miniintu waa uun walaala, ee wanaajiya walaalihiin dhexdooda, Eebana ka dhawrsada, waxaad u dhawdihiin inuu idiin naxariistee.

Suuradda Al-Hujurat 49:10

Ciise masiix wuxuu baray wax ku saabsan Ilaah, wuxuuna sidoo kale ku xidhiidhinaya is cafinta m idba midkeen kale.

Isa al Masih cafiya dadka kale

Markaan daawado wararka adduunka waxay umuuqataa in dhiig daata iyo rabshadu ay ku sii kordhayaan adduunka oo dhan. Qaraxyada ka dhaca Afgaanistaan, dagaallada ka dhacaayo Lubnaan, Suuriya iyo Ciraaq, rabshadaha Masar, dilalka ka dhaca Pakistan, rabshadaha ka socda Turkiga, afduubka iskuulada ee Nigeria, dagaallada Falastiin iyo Israa’iil, magaalooyin lagu xasuuqay Kenya – kuwaasoo dhan waa waxaan maqlay oo aan arag anigoo raadinaya war xun. Intaas kor ku xusan waa denbiyo, dhaawacid iyo cabashooyinka aan isku qaadnay midba midka kale oo aan ka dhigin cinwaanno warar – laakiin si kastaba ha ahaatee na dhaawacaya. Maalintani aargudashada iyo aargoosiga, barida Ciise Masiix ee saamaxa waa cafis aad u weyn. Maalin maalmaha ka mid ah xertiisii ​​waxay weyddiiyeen inta jeer oo ay tahay inan is cafinaa. Waana sida kucad Injil:-

Sheekadii Addoonkii Aan naxariis laheyn

21 Markaas Butros ayaa u yimid oo ku yidhi, Sayidow, immisa goor baan cafiyaa walaalkay hadduu igu dembaabo? Ma ilaa toddoba goor baa?

22 Ciise ayaa ku yidhi, Kugu odhan maayo, Ilaa toddoba goor, laakiin, Ilaa toddobaatan goor oo toddoba ah.

23 Sidaa darteed boqortooyada jannada waxaa loo ekaysiiyaa nin boqor ah oo doonayay inuu addoommadiisa ka xisaab qaato. 24 Goortuu bilaabay inuu xisaab qaato waxaa loo keenay nin toban kun oo [a]talanti uu ku lahaa. 25 Laakiin wuxuu ku bixiyo ma uu haysan. Markaasaa sayidkii wuxuu ku amray in la iibiyo isaga iyo naagtiisa iyo carruurtiisa iyo wuxuu lahaa oo dhan, oo lagu bixiyo.

26 Addoonkii haddaba wuu dhacay, oo intuu sujuuday, ayuu wuxuu ku yidhi, Ii dulqaado, anna waan wada bixin doonaaye. 27 Markaasaa addoonkaas sayidkiisii u naxariistay, wuuna sii daayay, oo amaahdii wuu u dhaafay.

28 Laakiin addoonkaas ayaa baxay oo helay mid ka mid ah addoommadii uu la shaqayn jiray, kii uu ku lahaa boqol dinaar. Wuu qabtay oo intuu ceejiyey ayuu ku yidhi, Bixi waxa lagugu leeyahay.

29 Addoonkii uu la shaqayn jiray ayaa haddaba cagihiisii isku riday oo baryay, oo ku yidhi, Ii dulqaado, anna waan bixin doonaaye.

30 Isaguse ma uu doonaynin, laakiin wuu baxay oo xabsiga ku tuuray ilaa uu bixiyo wixii lagu lahaa. 31 Haddaba kuwii la shaqayn jiray, goortay arkeen wixii dhacay, aad bay u calool xumaadeen, oo intay sayidkooda u yimaadeen, ayay u sheegeen wixii dhacay oo dhan. 32 Markaasaa sayidkiisii u yeedhay oo ku yidhi, Addoon yahow sharkaluhu! Waxaan kugu lahaa oo dhan waan kuu dhaafay, waayo, waad i bariday.

33 Miyaanad lahayn inaad kii kula shaqayn jiray u naxariisatid sidaan anigu kuugu naxariistay? 34 Markaasaa sayidkiisu cadhooday oo u dhiibay kuwa dadka silciya ilaa uu bixiyo wixii lagu lahaa oo dhan.

35 Sidaas oo kalena ayaa Aabbahayga jannada ku jiraa idinku samayn doonaa, haddaan midkiin waliba qalbiga ka cafiyin walaalkiis

Matayos 18: 21-35

Ujeeddada sheekadiisu waa haddii aan aqbalnay naxariistiisa, Ilaah (Boqorka) aad ayuu noo cafiyaa. Oo tanina waxaa lagu muujiyey tobanka kun oo kiish oo dahab ah oo uu addoonku lahaa. Addoonkii wuxuu caddeeyey inuu u baahan yahay waqti dheeri ah si dib loogu bixiyo. Laakiin taasi waa lacag aad iyo aad u weyn oo aan weligeed dib loo bixin, sidaa darteed Boqorka ayaa cafiyay deynta oo dhan. Tani waa waxa Eebbe noo sameeyo haddii aan helno naxariistiisa.

Laakiin isla addoonkaas wuxuu helay nin kale oo amaah ku lahaa boqol qalin oo lacag ah. Wuxuu dalbaday lacag oo dhan, mana siin doono addoonkii kale wakhti dheeri ah. Markaan iska cafino midba midka kale waxaa jira dhaawac iyo burbur, laakiin marka la barbar dhigo sida dembigeennu u murugooday oo u dhaawacay Eebe wax aan micno lahayn – sida 100 xabbo oo lacag ah marka loo eego toban kun oo jawaan dahab ah.

Markaa Boqorka (Ilaah) ka dib Adoonkii u diray xabsiga si uu u bixiyo wax walba. Wax baristan Ciise Masiix,ee ah in aan la cafiyin dembiyada iyo carada ay dadku nagu sameeyeen waa in aan iska cafinaa cafiska Allah oo aan naarta naloogu xukumin. Ma jiraan wax ka sii daran.

Caqabadda ayaa ah in la haysto ruuxa cafiska. Markuu qof wax na yeello rabitaanka aargudashada wuxuu noqon karaa mid aad u weyn. Marka sidee baan ku heli karnaa ruuxan cafinta? Waxaan u baahanahay inaan sii wadno sahaminta Injil.

Ciise Masiix wuxuu baray nadaafadda gudaha

Sidee bay muhiim u leedahay in daahir loo ahaado? Suuradda An-Nisa (Surah 4 – Haweenka) ayaa sheegysa

 kuwa (Xaga) Rumeeyow haw dhawaanina Salaadda idinkoo sakhraansan intaad ka garataan waxaad dhahaysaan iyo idinkoo Junub ah inaad Jid gudbaysaan mooyee intaad ka maydhataan, haddaad tihiin kuwa Buka ama Safar ah ama ka yimid Ruux idin ka mid ah kortag, ama Taabataan haweeneey aadanna helayn Biyo ku Gagabaysta Carro Wanaagsan, kuna masaxa (Mariya) Wajiyadiinna iyo Gac- mihiinna, Eebana waa Cafiye Dambi dhaafa.

SurahAn-Nisa 4: 43

Amarka ku sugan Surah An-Nisa ayaa ah in wajigeena iyo gacmaheena lagu nadiifiyo dhulka daahirka ah salaadda kahor. Nadaafadda dibadda ayaa muhiim ah.

Suuradda Al-Shams (Surah 91 – The Sun) waxaa kalooy noo sheegaysaa in ruuxdeena – gudaha naftayada ay sidoo kale muhiim u tahay.

Iyo Nafta iyo sida Eebe u ekeeyayUna tusiyay Jidka xun iyo ka Eebe kayaabiddabaEe waxaa liibaanay Ruxii Naftiisa DaarhiriyaWaxaana khasaaray Ruuxii Naftiisa xumaan dhex galiya.

Suuradda Al-Shams 91: 7-10

Suuradda Al-Shams waxay noo sheegeysaa in haddii naftneena, ama gudaheena, aanu aanu guulaysanay, halka haddii nafsadeena ay kharribto markaas aan guul dareeyno.Ciise masiix ayaa sidoo kale na baray gudaha io nafaafadda dibada.

Waxaan soo aragnay sida ereyada Ciise Masiix ay awood u leeyihiin inay wax kaa baraan awoodda, Bogsiinta dadaka, iyo xitaa inay xakameeyaan dabeecadda. Wuxuu sidoo kale baray inan kashifno xaaladda qalbiyadeenna – si ay noogu keento inaan oganoShaqsiyadeena gudaha  iyo sidoo kale bannaanka. Waxaan naqaanaa nadaafadda banaanka ah, waana sababta weysada loo sameyo salaadda ka hor  iyo sababta loo cuno hilibka xalaasha ah. Sida ku xusan xadiiska Nebi Muxammad uu ka yiri ,isagoo leh

Nadaafadda waa qayb ka mid ah waa sida ku qoran ”

Muslim Ch.1 Buugga 002, Lambarka 0432

Ciise waxa kaleoo uu rabay inuu ka fikiro nuska ama qaybta-wuxuuna yiri nuska ama qaybta kale waa nadaafadda gudaha. Tanina waa mid muhiim ah maxaa yeelay aadanaha waxaay arki karaan qaybta debedda ama nadaafadda,laakiin Eebbe aragtidiisa way ka duwan tahay – oo isaga wuxuu arkaa Qaybta gudaha. Markii boqoradadii Yahuuda mid ka mid ahaa kaasoo waajibaada diinta oo dhan  ku dhowri jiray Qaybta dibidda,laakiin aan ku dhowri jirin qaybta gudaha oo ah qalbigiisa, ariintan waa sida ku qoran

Waayo, Rabbiga indhihiisu waxay hor iyo dib u fiirinayaan dunida oo dhan inuu isu adkeeyo kuwa qalbigoodu isaga xaggiisa ku qumman yahay. Taas ayaad nacasnimo ku samaysay, oo hadda ka dib dagaallo baad ku jiri doontaa

.2 Taariikhdii 16:9 oo leh sidan

Sida fariintaas lagu dhawaaqay, nadaafadda gudaha waxay la xiriirtaa ‘qalbiyadeenna‘ – ‘adiga’ oo ka fikiraya, dareemaya, go’aansaday, gudbiyo ama diido, oo xakamaynaysa carrabkiisa. Nebiyadii  Axdigii hore ayaa baray inay taasi tahay  haraadka qalibiyadeena oo aan ka dhaxalnay dambigeena.. Qalbiyadeena ayaa aad  muhiim u yahiin in Ciise Masiixi uu kugu adkeeyo wax baridiisa isagoo is barbar dhigayo nadaafadda dibedda. Waana sidan sida uu Injiilka u dhigaayo, waqtiyadii kala duwanaa ee uu baray nadaafadda gudaha:

Nadiifi Gudahaaga sidaad dibidda u nadiifisay oo kale

.(‘Farrisiinta’ayaa halkan lagu sheegay. Iyagu waxay ahaayeen macallimiintii Yuhuudda ee waagaas, oo la mid ah imaamyada maanta. Ciise wuxuu ka hadlayaa bixinta ‘toban meelood’ Ilaah. Tani waxay ahayd zakada Yuhuudda.)

37 Goortuu hadlayay, nin Farrisi ah ayaa weydiistay inuu waxla cuno; wuuna galay gurigiisa, oo cunto u fadhiistay.

38 Farrisigii markuu arkay waa yaabay, waayo, cuntada horteed ma uu

faraxalan.

39 Sayidka ayaa ku yidhi, Haddeer idinkoo Farrisiin

ah waxaad dusha ka nadiifisaan koobka iyo xeedhada, laakiin

xaggiinna hoose waxaa ka buuxa dulun iyo shar.

40 Doqonno yahow, kii dusha sameeyey miyaanu gudahana samaynin?

41 Laakiin waxa gudaha ah sadaqad u bixiya, oo bal eeg, wax walba waa idiin nadiifsan yihiin.

42 Laakiin waa idiin hoog, Farrisiin yahay, waayo, reexaanta

iyo kabsarta iyo khudaarta oo dhan toban meelood ayaad meel

ka bixisaan, oo waxaad dhaaftaan xukunka iyo jeclaanta Ilaah.

Waxaad lahaydeen inaad waxan samaysaan oo aydnaan kuwa

kale dhaafin. 43 Waa idiin hoog, Farrisiin yahay, waayo,

waxaad jeceshihiin kursiyada hore oo sunagogyada, iyo salaanta

suuqa.

44 Waa idiin hoog, waayo, waxaad tihiin sida xabaalo aan muuqanaynin; nimanka dul marayaana aanay garanaynin.

Luukos 11: 37-44 ayaa leh sidan

Taabashada qof mayd ah ayaa nin Yuhuudi ah ku nijaasoobay sida uu sharcigu sheegayo. Markii Ciise (PBUH) dhahay dadku waxay dul marayaan ‘qabuuraha aan astaan ​​lahayn’ wuxuu ula jeedaa inay iyagu nijaas yihiin iyaga la’aantood xitaa ‘ogaanshaha’ maxaa yeelay waxay dayaceen nadaafad gudaha ah. Haddii aan dayacno waxaan u noqon karnaa sidii kuwa aan rumaysanaynin oo aan tixgalin ku hayn nadaafad.

Qalbigu wuxuu nijaaseeyaa qofka diinta ku nadiifiya

Barida soo socota, Ciise Masiix wuxuu ka soo xiganayaa nebi Ishacyaah oo noolaa 750 BC. (halkan wixii macluumaad ah ee ku saabsan Ishacyaah)

Markaas waxaa Yeruusaalem Ciise uga yimid niman Farrisiin iyo culimmo ah, oo waxay ku yidhaahdeen, 2 Xertaadu maxay xeerka waayeellada uga gudbaan? Waayo, ma faro xashaan goortay kibis cunayaan.

3 Wuu u jawaabay oo ku yidhi, Idinkuba maxaad amarkii Ilaah uga gudubtaan xeerkiinna aawadiis? 4 Waayo, Ilaah wuxuu amray, Aabbahaa iyo hooyadaa maamuus, oo Kan aabbihii ama hooyadii caayaa, dhimasho ha ku dhammaado. 5 Laakiin waxaad leedihiin, Kan aabbihii ama hooyadii ku yidhaahda, Wixii aan idiin tari lahaa, hadiyad baan Ilaah ugu bixiyey, 6 aabbihii ama hooyadii maamuusi maayo. Xeerkiinna ayaad erayga Ilaah ku buriseen. 7 Labawejiilayaalow, Isayos aad buu wax idiinka sii sheegay markuu yidhi,

8 Dadkanu bushimahooda ayay igu maamuusaan,
Laakiin qalbigoodu waa iga fog yahay.
9 Si aan micne lahayn ayay ii caabudaan,
Iyagoo dadka wax ku baraya amarrada dadka.

10 Markaasuu dadkii badnaa u yeedhay oo ku yidhi, Maqla oo garta. 11 Ma aha waxa afka gala waxa ninka nijaaseeyaa, laakiin waxa afka ka soo baxa, kaas ayaa ninka nijaaseeya. 12 Markaasaa xertii u timid oo ku tidhi, Ma og tahay Farrisiintii inay ka xumaadeen markay hadalkii maqleen? 13 Laakiin wuu u jawaabay oo ku yidhi, Geed walba oo aan Aabbahayga jannada ku jiraa abuurin waa la rujin doonaa. 14 Iska daaya. Iyagu waa indhoolayaal indhoolayaal hagayaye. Laakiin nin indha la’ hadduu nin indha la’ hago, labadooduba god bay ku dhici doonaan.

15 Markaasaa Butros u jawaabay oo ku yidhi, Masaalkaa noo caddee.

16 Kolkaasuu wuxuu yidhi, Idinku weli ma garashola’aan baad tihiin? 17 Miyaydnaan garanaynin, Wax kasta oo afka galaa calooshay tagaan, oo waxaa lagu tuuraa meesha lagu saxaroodo? 18 Laakiin waxa afka ka soo baxaa, qalbigay ka yimaadaan; oo kuwaas weeye waxa ninka nijaaseeyaa. 19 Waayo, waxaa qalbiga ka soo baxaa fikirrada sharka leh iyo dilidda iyo sinada iyo galmada xaaraanta ah iyo tuuganimada iyo maragga beenta ah iyo cayda. 20 Kuwan weeye waxa ninka nijaaseeyaa. Laakiin in lagu cuno faro aan la maydhin, ninka ma nijaasayso.

Matayos 15: 1-20

Kulankan, Ciise Masiix wuxuu tilmaamay in aan si dhakhso leh u dhisno waajibaadka diimeed ‘dhaqannada aadanaha’ halkii aan ka ahayn farriinta Ilaah. Waqtigii nebiga, hogaamiyaasha yahuuda ayaa iska indho tiray waajibaadka Ilaah hortiisa in ay daryeelaan waalidkood da ‘ahaan iyagoo lacagtooda siinaya sababao diimeed intii ay caawin lahaayeen waalidkood.

Maanta waxaan wajahaynaa isla dhibaatadii aan ka tagnay nadaafadda gudaha. Laakiin Ilaah wuxuu aad u daneeyaa  daahir laaanta ka imaanayso qalbiyadeena.Daahir laaantaana waxaay horseedi doontaa in la canbaareeyo doontaa maalinta Xukunka, Haddii aan la daahirin ama la nadiifin..

Quruxdiisa dusha sare, laakiin gudaha shar ayaa ka buuxaa.

25 Waa idiin hoog, culimmo iyo Farrisiin yahay, labawejiilayaasha ahu, waayo, koobka iyo saxanka dushaad ka nadiifisaan, laakiin gudaha waxaa ka buuxa dulun iyo damacbadnaan. 26 Farrisi yahow indhaha la’u, horta koobka gudaha ka nadiifi in dushiisuna nadiifsanaato.

27 Waa idiin hoog, culimmo iyo Farrisiin yahay, labawejiilayaasha ahu, waayo, waxaad u eg tihiin xabaalo la caddeeyey, kuwa dushoodu u eg tahay wax qurxoon, laakiin hoosta waxaa ka buuxa lafo dad dhintay iyo wasakh oo dhan. 28 Sidaas oo kalena idinku dusha waxaad dadka ugu eg tihiin dad xaq ah, laakiin gudaha waxaa idinka buuxa labawejiilenimo iyo dembi.

Matayos 23: 25-28

Ciise Masiix wuxuu sheegayaa wixii aan soo aragnay oo dhan. Nadaafadda dibedda waxay noqon kartaa wax ku caam ah kuwa Ilaah rumaystayaasha dhexdooda , laakiin inbadan ayaa wali ka buuxa hunguri iyo damac gudaha ah  xitaa kuwa diinta muhiimada u tahay . Helitaanka nadaafad gudaha ah ayaa muhiim ah – laakiin aad bay uga adag tahay. Eebe wuxuu si taxadar leh u garsoor doonaa nadaafadda ama Daahirsanaanta gudaha. Markaa arrinta taagan ayaa ah: Sidee ayaynu u nadiifin karnaa qalbiyadeenna si aanu u galno Boqortooyada Ilaah Maalinta Qiyaame? Waxaan sii wadnay Injilka si aanu jawaab uga helno.

Boqortooyada Eebeay: Qaar badan baa la casuumay laakiin…

Suuradda As-Sajdah (Suuradda 32 – Ru kuucid) waxay sharraxaysaa kuwa tukada iyagoo u sujuuday oo markaas ku yidhi ajrigooda

 ma oga Nafu waxa loo qariyay kuwaas oo Indho ku qaboowsadaan abaal marin waxay camalfalayeen dartiis.

Suuradda As-Sajdah32: 17

Suuradda Ar-Raxmaan (Suuradda 55 – Tafsiirka) 31 jeer oo laga soo qaatay aayadaha 33 – 77 ayaa su’aasha la weydiinayaa

 Nicmooyinka Eebe teebaad beeninaysaan (Insi iyo Jinniyow)Nicmooyinka Eebe teebaad beeninaysaan.

Suuradda Ar-Rahman55: 13-77

Hadday waxyaalaha wanaagsanu diyaar yihiin kuwa xaqa ah, waxaan u maleyn lahayn inuusan ninna nacfi doonin nimcooyinkaas xagga Rabbiga ka yimid. Taasi waxay umuuqataa mid nacasnimo ah. Laakiin Nebi Isa al Masih PBUH wuxuu baray masaal si uu inoo baray in aan ku jirno khatar dhab ah oo lagu diidi karo nimcooyinka Rabbi ee inagu keydisay. Marka hore dib u eegis yar.

Waxaan soo aragnay Ciise Masiix oo ereygiisa awooda leh uu cudurada  iyo xitaa dabeecadaba Amarkiisa adeeceen.Waxaa kale oo isaga baray boqortooyada Eebe. Qaar badan oo ka mid ah nebiyadii Axdiga hore ayaa qoray wax ku saabsan Boqortooyada Eebe ee soo socota. Ciise wuxuu ku dul dhisay tan si uu u baro in Boqortooyadu ay soo dhowdahay.

Wuxuu marka hore baray wacdigii Buurta, isagoo tusinaya sida muwaadiniinta Boqortooyada Eebbe ay tahay inay is jeclaadaan. Ka fikir murugada, dhimashada, cadaalad darrada iyo argagaxa aan maanta la kulanno (kaliya dhageyso warka) maxaa yeelay ma dhageysanno waxbaristiisa ku saabsan jacaylka. Haddii ku noolaanshaha Boqortooyada Eebe ay ka duwan tahay nolosha cadaabta ee dunidan mararka qaar waxaan u baahan nahay inaan si gooni ah ula dhaqanno kalgacayl – jacayl leh.

Masaalka Xaflada weyn

Maaddaama dad aad u tiro yar ay u nool yihiin sida Ciise Masiix oo baray waxaad u maleyn kartaa inay aad u yar yihiin laguugu casuumayo Boqortooyada Eebe. Laakiin tani ma aha sidaas. Ciise wuxuu baray diyaafad weyn (xaflad) si loo muujiyo sida ay u balaadhan tahay uguna fog tahay casuumada Boqortooyada. Laakiin ma ahan sidii aan fileynay. Waxaana qoran sidan:

  15 Kuwa cuntada ula fadhiyey midkood, goortuu waxaas maqlay, wuxuu isaga ku yidhi, Waxaa barakaysan kan kibis ku cuni doona boqortooyada Ilaah. 16 Wuxuuse ku yidhi, Nin baa casho weyn sameeyey, oo dad badan u yeedhay, 17 oo saacaddii cashada ayuu addoonkiisii u diray inuu kuwii loo yeedhay ku yidhaahdo, Kaalaya, waayo, haatan wax waluba waa diyaar. 18 Markaasay kulligood waxay bilaabeen inay fikir keliya ku marmarsiiyoodaan. Kii u horreeyey ayaa ku yidhi, Beer baan iibsaday, oo waa inaan tago oo aan soo arko. Waxaan kaa baryayaa inaad iga raalli ahaato. 19 Mid kale ayaa yidhi, Waxaan iibsaday shan qindi oo dibi ah, oo waan tegayaa inaan imtixaamo. Waxaan kaa baryayaa inaad iga raalli ahaato. 20 Mid kale ayaa yidhi, Naag baan guursaday, sidaa darteed ma iman karo. 21 Markaasaa addoonkii yimid, oo waxaas ayuu sayidkiisii u sheegay. Kolkaasaa sayidkii gurigu cadhooday, oo wuxuu addoonkiisii ku yidhi, Dhaqso jidadka iyo surimmada magaalada u bax oo soo kaxee masaakiinta iyo kuwa laxaadka la’ iyo indhoolayaasha iyo curyaannada. 22 Kolkaasaa addoonkii ku yidhi, Sayidow, waxaad amartay waa la yeelay, oo weli meel baa bannaan. 23 Markaasaa sayidkii wuxuu addoonkii ku yidhi, Jidadka iyo wadiiqooyinka oodaha u bax, oo dadka ku qasab inay soo galaan, si uu gurigaygu u buuxsamo. 24 Waayo, waxaan idinku leeyahay, Nimankaas loo yeedhay midkoodna cashadayda dhadhamin maayo.

Luukos 14: 15-24

Fahamooyinkeenna sheekadan ayaa  marar badan lagu wareeray. Marka hore, waxaan u qaadan karnaa in Eebe uusan ku casuumi doonin dad badan Boqortooyadiisa (kaasoo ah diyaafadda guriga dhexiisa) maxaa yeelay isagu ma helayo dad badan oo mudan, laakiin taasi Casuumaadaa guriga dhexdiisa ah Waxaa u imaanaya dad aad iyo aad u tiro badan. Macallinka (Eebe ayaa masaaladan dhecdeeda) doonaya in bannaanka buuxsamo.

Laakiin waxaa jira weecino lama filaan ah. Dad Aad u yar oo ka mid ah martida ayaa runtii doonaya inay yimaadaan. Halkii ay marmarsiinyo ka dhigteen sidaas darteed iyagu ma aha inay sameeyaan! Oo Ka fikir sida aan macquul u ahayn marmarsiiyooyinka. Bal yaa dibiyadii iibsan lahaa isagoo aan hore u soo tijaabin isagoo aan iibsan? Ayaa iibsan kara dhul aan markii horeba fiirinaynin? Maya, cudurdaaradaasi waxay daaha ka qaadyaan ama cadeeynayaan ujeedooyinka dhabta ah ee quluubta martida – iyagu dan kama laha boqortooyada Eebe laakiin waxay leeyihiin danno kale.

Markaan ka fikirno Waxaa laga yaabaa inay suura gal tahay inay taasi macalinka ka careeysiin doonto oo dad aad u yar oo ka qayb galay xafladda ayaa ku jiri doona qaloocyo kale.. Hadda waa dadka ‘aan laga fileyn’, kuwa aan dhamaanteen maskaxda ugu tuurno iyagoo ah kuwo aan u qalmin in lagu casuumo xaflad weyn, kuwa ku sugan “jidadka iyo wadooyinka” iyo “waddooyinka iyo jidadka waddanka”, kuwaasoo “sabool ah , curyaan ah, indha la ‘iyo curyaan ah – kuwa aan had iyo goor ka fogaano – waxay casuumaad u fidiyaan xafladda. Martiqaadyada martiqaadka xafladaan aad ayey u sii bataan, waxayna daboolayaan dad ka badan adiga oo aan u maleyn lahaa inay suurta gal tahay. Macalinka martiqaadka ama diyaafadda wuxuu doonayaa dadka halkaa jooga oo xitaa wuxuu ku casuumi doonaa kuwa aan annaguna ku marti-qaadin guryaheenna.

Oo dadkani way imanayaan! Ma hayaan danaha kale ee la tartamaya sida beeraha ama dibiyada si ay uga leexiyaan jacaylkooda sidaa darteed waxay u yimaadaan goobta diyaafadda. Boqortooyada Eebe waa buuxsamaysaa oo doonistiisuna waa la fuliyaa!

Ciise Masiix ayaa masaalkan u sheegay si uu suaal nagu weydino ah: “Miyaan aqbali doonaa casuumaad Boqortooyada Eebe hadaan helo mid diido martiqaadka? Runtu waxay tahay in lagugu casuumay xafladan Boqortooyada, laakiin runtu waxay tahay in inteena badanba u diidi doona casuumaada hal sabab ama mid kale. Marnaba kuma dhihi doonno ‘maya’ si toos ah markaa waxaan bixinnaa cudurdaar si aan u qarinno diidmadeena. Gudaha hoose waxaan ku leenahay ‘kale jecel’ oo asal u ah diidmadayada. Masaalkan, xididka diidmadu waxay ahayd jacayl waxyaabo kale. Kuwii la soo marti qaaday markii hore waxay jeclaadeen waxyaalaha dunidan (oo ay matalaan ‘duurka’, ‘dibi’ iyo ‘guur’) in ka badan Boqortooyada Eebe.

Mataal ku saabsan hogaamiyahii Diimeed ee aan xaqqa ahayn.

Qaarkeen naga mid ah baa waxyaabahan adduunka ka jacel in ka badan Boqortooyada Eebe sidaa darteed waanu diidi doonaa martiqaadkaan. Qaar kale oo inaga mid ah ayaa jecel ama aaminsanaanta xuquuqdeena gaarka ah. Ciise Masiix wuxuu sidoo kale wax ku baray arintan sheeko kale isagoo adeegsanaya hogaamiye diimeed .

 9 Masaalkan ayuu kula hadlay qaar ismoodayay inay xaq yihiin oo kuwa kale quudhsaday. 10 Laba nin ayaa tegey inay macbudka ku tukadaan; mid Farrisi buu ahaa, kan kalena cashuurqaade. 11 Farrisigii intuu istaagay ayuu waxyaalahan isugu tukaday, Ilaahow, waxaan kuugu mahadnaqayaa inaanan ahayn sida nimanka kale oo wax dulma, iyo kuwa xaqa daran, iyo dhillayaasha, ama xataa sida cashuurqaadahan. 12 Toddobaadkiiba laba kol ayaan soomaa, waxaan haysta oo dhanna toban meelood ayaan meel ka bixiyaa. 13 Laakiin cashuurqaadihii meel fog ayuu ka istaagay, ma uuna doonaynin inuu indhihiisa cirka u qaado, laakiin laabtiisa ayuu garaacay isagoo leh, Ilaahow, ii naxariiso anigoo dembi leh. 14 Waxaan idinku leeyahay, Kan iyo kii kale, kan baa gurigiisa tegey isagoo la caddeeyey inuu xaq yahay; waayo, mid kasta oo isa sarraysiiya waa la hoosaysiin doonaa, oo kii is-hoosaysiiyana waa la sarraysiin doonaa.

Luukos 18: 9-14

Waxaa jiray Farrisi (macalin diini ah sida imaam) wuxuu umuuqday inuu ku qumman yahay dadaalkiisa diimeed iyo mudnaantiisa. Soonka iyo zakada xitaa wuu ka badnaa wixii loo baahnaa. Laakiin imaamkan wuxuu aaminay xaqnimadiisa. Tani ma ahayn wixii nebi Ibraahim (PBUH) uu muujiyey waqti dheer kahor markuu helay xaqnimada isagoo si qumman u aamminay yabooha Eebe. Xaqiiqdii cashuur Qaade wuu is-hoosaysiiyay isaga oo aaminay in loo roonaaday, gurigiisuu ku tegey ‘isagoo xaq’ Eebe la jooga – halka Farrisiinta (imaam), oo aan u malaynayno inuu yahay ‘sax oo weliba dembiyadiisiina weli loo tirinayo.

Sidaa daraadeed Ciise Masiix wuxuu ku waydiinayaa adiga iyo aniga hadii aan si dhab ah u rabno Boqortooyadda Eebe, ama haddii ay tahay uun dano ka dhex jira danaha kale oo badan. Wuxuu sidoo kale na weydiiyaa waxa aan ku kalsoon nahay – mudnaantiisa ama naxariis Eebbe.

Waa muhiim in si daacad ah la isweydiiyo su’aalahan maxaa yeelay haddii kale ma aqoonsan doonno bariskiisa soo socota – in aan u baahan nahay Nadaafad gudaha ah.

Erayga Ciise Masiixi wuxuu ka Awood badnaa Dabeecadda

Surah Adh-Dhariyat (Surah 51 – Dabayllo Dabeyl leh) ayaa sharraxaya sida Nebi Muuse CSW loo diray Fircoon.

 (Nabi) Muusana calaamo lagu waana qaatu ahaa markaan u dirray Fircoon isagoo wata xujo cad

Suuradda Adh-Dhariyat 51:38

Nebi Muuse wuxuu muujiyay ama tusay awoodiisa awood mucjiso ah xagga dabeecadda, oo ay ku jirto kala go’ida Badda Cas. Mar alla markii qof sheegto inuu yahay nin nebi ah (sidii uu Muuse u haystay) wuxuu la kulmay mucaarad waana inuu caddeeyaa inuu mudan yahay aaminid ahaan. Fiiro u yeelo qaabka Surah Ash-Shu’aara (Suuradda 26 – Gabayaaga) ay sharraxayaan wareegtadan diidmada ah iyo caddeynta in nebiyadu soo maray.

Waxay Beeniyeen Qoomkii (Nabi) Nuux Rasuulladii.Markuu ku Yiidhi Walaalkood Nuux Miyeydaan Dhawrsanayn.Anigu waxaan idiin ahay Rasuul Aamin ah.

Surah Ash-Shu’aara 26: 105-107

 Waxay Beeniyeen Caad Rasuulladii.Markuu ku Yidhi Walaalkood Huud Miyeydaan Dhawrsanayn.Anigu waxaan idiin ahay Rasuul Aamin ah.Ee ka Dhawrsada Eebe Ina Adeeca.

Surah Ash-Shu’aara 26: 123-126

 Waxay Beenisay Thamuud suulladii.Markuu ku Yidhi Walaalkood (Nabi) Saalax Miyaydaan Dhawrsanayan.Waxaan idiin ahay Rasuul Aamin ah.ee ka Dhawrsadda Eebe ina Adeeca.

Surah Ash-Shu’aara 26: 141-144

Waxay Beeniyeen Qoomkii (Nabi) Luudh Rasuuladii.Markuu ku Yidhi Walaalkood Luudh Miyeydaan Dhawrsanayn.Waxaan idiin ahay Rasuul Aaminee.ee ka Dhawrsada Eebe ina Adeeca. 

Suuradda Ash-Shu’aara 26: 160-163

 Waxay Beeniyeen Kayntii Ehelkeedii Rasuulladii.Markuu ku Yidhi Nabi Shucayb Miyeydaan DhawrsanaynWaxaan idiin ahay Rasuul Aaminee.ee ka Dhawrsada Eebe ina Adeeca.

Surah Ash-Shu’aara 26: 176-179

Nebiyadani dhammaantood waxay la kulmeen diidmo waxayna ahayd culeyskooda inay cadeeyaan inay yihiin nebiyo is aaminaan. Tani waxay sidoo kale run u ahayd Nebi Isa al Masih.

Nebi Isa al Masih (NNKH) wuxuu awood u leeyahay barida iyo bogsiinta ‘erey’. Wuxuu sidoo kale awood u lahaa dabeecadda. Injil wuxuu diiwaan geliyaa sida uu uga gudbey harada isaga iyo xertiisii ​​si ay u buuxiyaan ‘cabsi iyo amakaag’. Waxaana qoran sidan:

22 Maalmahaas middood waxaa dhacay inuu doonni fuulay isaga iyo xertiisiiba, wuxuuna iyaga ku yidhi, Dhanka kale oo badda aan u gudubno, goortaasay dhaqaaqeen. 23 Laakiin intay socdeen ayuu seexday, oo waxaa baddii ku soo dhacay duufaan weyn oo dabayl ah; doonnidiina ayaa buuxsamaysay, oo halis bay ku jireen. 24 Markaasay isaga u yimaadeen oo intay toosiyeen ayay ku yidhaahdeen, Macallimow, Macallimow, waa lumaynaaye. Kolkaasuu kacay oo canaantay dabayshii iyo hirarkii biyaha. Goortaasay degeen oo xawaal baa dhacday. 25 Markaasuu wuxuu iyaga ku yidhi, Rumaysadkiinnii meeh? Iyagoo baqaya oo yaabban waxay isku yidhaahdeen, Haddaba yuu yahay kan amra xataa dabaysha iyo biyaha oo ay yeelaan?

Lukoos 8: 22-25

Eraygii Ciise xitaa wuxuu siiya Amar dabeesha iyo hirarka badda! La yaab ma lahan xertii isaga la joogtay baqidda aay u baqeen. Awoodda noocaas ah  ayaa ka yaabiyay iyo cidda uu yahay. Munaasabad kale markii uu la jiray kumanaan kun oo qof ayuu muujiyay awood la mid ah. Markan ma uusan amrin dabaysha iyo hirarka – laakiin cunno.  Sida ku qoran:

Waxaas dabadeed Ciise wuxuu u kacay dhinaca kale oo badda Galili oo ahayd baddii Tiberiyas. 2 Dad badanna way raaceen, waayo, waxay arkeen calaamooyinkii uu ku sameeyey kuwii bukay. 3 Kolkaasaa Ciise buurta u baxay, halkaasna ayuu xertiisii la fadhiistay. 4 Markaasna waxaa dhowayd Iiddii Kormaridda ee ahayd iiddii Yuhuudda.

 5 Haddaba Ciise intuu indhihiisii kor u qaaday, ayuu wuxuu arkay dad badan oo soo socda, wuxuuna Filibos ku yidhi, Xaggee baynu kibis ka soo iibinnaa inay kuwanu cunaan? 6 Wuxuu waxaas ugu yidhi inuu jirrabo isaga, waayo, isaga qudhiisu waa ogaa wuxuu samayn lahaa. 

7 Filibos wuxuu ugu jawaabay, Laba boqol oo dinaar oo kibis ahi kuma filla in nin walba wax yar qaato. 

8 Markaasaa xertiisii midkood oo Andaros la odhan jiray oo Simoon Butros walaalkiis ahaa wuxuu ku yidhi, 9 Halkan waxaa jooga wiil qaba shan kibsood oo shaciir ah iyo laba kalluun, laakiin waxaasi maxay u tarayaan dad sidan u badan?

 10 Markaasaa Ciise yidhi, Dadka fadhiisiya. Meeshaasina waxay lahayd doog badan. Haddaba nimankii waa fadhiisteen, tiradooduna qiyaastii waxay ahayd shan kun. 11 Haddaba Ciise kibistuu qaaday, oo goortuu mahadnaqay ayuu u qaybiyey kuwii fadhiyey, sidaas oo kalena kalluunkii intay doonayeen.

 12 Markay wada dhergeen, wuxuu xertiisii ku yidhi, Ururiya jajabkii hadhay, waxba yaanay ka hallaabin. 13 Sidaa aawadeed ayay ururiyeen, oo laba iyo toban dambiilood ayay ka buuxiyeen jajabkii ka hadhay kuwii shantii kibsood oo shaciirka ahayd cunay.

 14 Haddaba dadkii markay arkeen calaamadii uu sameeyey, waxay yidhaahdeen, Runtii, kanu waa nebigii dunida iman lahaa. 15 Ciise wuxuu gartay inay imanayaan inay qabtaan oo boqor ka dhigaan, sidaas daraaddeed ayuu mar kale keligiis buurta u baxay.

Yooxanaa6: 1-15

Markii dadkii ay arkeen in Ciise uu badin karo cuntada sidii shan xabbadood oo kibis ahayd iyo labadii kalluun ay u quuteen 5000 oo nin welibana ay soo reebeen wax badan ayaa waxay ogaayeen inuu yahay nin gaar ah. Waxay la yaabi jireen inuu isagu yahay Nabigii uu muuse Towreed uu ku saadaaliyay waqti hore inuu imaan doono. Runtii Waxaan ognahay in Ciise Masiix inuu yahay Nabigaan maxaa yeelay Tawreed wuxuu ku qoran sidan:-

18 Waxaan iyaga walaalahood uga dhex kicin doonaa nebi sidaada oo kale ah, oo markaasaan afkiisa gelin doonaa erayadayda, oo isna wuxuu iyaga kula hadli doonaa wax alla waxaan isaga ku amri doono oo dhan. 19 Oo waxay noqon doontaa in ku alla kii aan maqlin erayadayda uu magacayga ku sheegi doono, isagaan weyddiin doonaa.

Sharciga Kunoqoshadiisa 18: 18-19

Calaamadda nebigani wuxuu ahaa in Eebbe  geliyo ‘ereyadiisa afka’ ee Nabigaan. Waa maxay kalimooyinka Eebbe ka soocay dadka? Jawaabta waa lagu celcelinayaa aayadda soo socota, iyadoo ka bilaabaneysa Surah An-Nahl (Surah 16 – Shinida malabka):

 haddaan doono arrinna waa inaan uun ku dhahno ahow oy

abaato.(An-Nahl16: 40

 Amarka Eebena markuu wax inuu abuuro doono waa inuu ku yidhaahdo uun ahaw oo uu ahaado

Ya-sin36: 82

 Eebe waa kan wax nooleeya waxna dila markuu doono inuu xukumo amarna wuxuu uun dhahaa ahaw wuuna ahaadaa.

Ghafir40: 68

Ciise wuxuu bogsiiyay cudurada oo wuxuu ka saaray jinniyada sharka leh ‘eray’. Hadda waxaan aragnaa inuu ku hadlayo Erey iyo dabaysha iyo hirarku ay adeecaan. Markaas buu hadlay oo kibistii waa batay. Calaamadahaas oo ku jira Tawreedka iyo Qur’aanka ayaa sharraxaya sababta markii uu Isa al Masih hadlay, ay noqotay – maxaa yeelay wuxuu lahaa amar. Wuxuu ahaa Masiixa.

Qalbigaa ayaa wax fahma

Laakiin xertii laftoodu si adag bay u fahmeen tan. Ma aysan fahmin muhiimadda ay leedahay in la badsado kibista. Waxaan taas u ognahay sababta oo ah Injil-ka ayaa diiwaangelinaya in dhabtii quudiyeen 5000 oo qof: sida ku qoran :-

45 Kolkiiba wuxuu xertiisii ku amray inay doonnida fuulaan oo ay hortiis tagaan dhanka kale oo Beytsayda intuu dadkii badnaa dirayo. 46 Goortuu kala diray, ayuu buurta tegey inuu ku tukado. 47 Goortii makhribkii la gaadhay, doonnidii waxay joogtay badda dhexdeeda, isaguna keligiis ayuu dhulka joogay. 48 Wuxuu arkay iyagoo wadidda ku dhibtoonaya, waayo, dabaysha ayaa ka gees ahayd. Wakhtigii gaadhka afraad oo habeenka ayuu u yimid isagoo badda ku dul socda, wuuna iska dhaafi lahaa. 49 Laakiin goortay arkeen isagoo badda ku dul socda, waxay moodeen inuu muuqasho yahay, markaasay qayliyeen. 50 Waayo, way wada arkeen, wayna nexeen. Markiiba wuu la hadlay oo ku yidhi, Kalsoonaada, waa aniga ee ha baqina. 51 Markaasuu doonnidii iyaga ugu tegey, dabayshuna waa joogsatay. Aad iyo aad bay u nexeen oo ula yaabeen. 52 Waayo, iyaga kibistii waxba kama ay garanin, maxaa yeelay, qalbigoodu waa engegnaa 53 Oo markay gudbeen waxay yimaadeen dalka Gennesared, oo doonnidiina xeebtay ku xidheen. 54 Goortay doonnida ka soo degeen, kolkiiba dadku way garteen isaga. 55 Oo waxay orod ku wareegeen dalka u dhow oo dhan oo bilaabeen inay kuwa buka sariiro ugu soo qaadaan meeshii ay ku maqleen inuu joogo. 56 Meel alla meeshuu galayba, tuulooyinka ama magaalooyinka ama beeraha, waxay suuqyada dhigeen kuwa buka, oo ay ka baryeen inay faraqa maradiisa oo keliya taabtaan, oo kuwii taabtay oo dhammuna way bogsadeen.

Markoos 6: 45-56

Mar labaad, nebi Isa al Masih wuxuu ku hadlay Erayga awood oo waxay noqotay “noqo”. Laakiin xertii ma ‘fahmin’. Sababta ay u fahmi waayeen maahan inay ahaayeen kuwa aan caqli lahayn; maxaa yeelay ma ay joogin halkaas; ma’aha sababtoo inaay ahaayeen xertii xun; mana uu ahayn maxaa yeelay waxay ahaayeen kuwoo aan rumeysan. Maya, waxay leedahay ‘qalbigooda waa sii qallafsanaaday’. Nebi Yeremyaah (NNKH) wuxuu sii sheegay in Axdiga cusub uu imaan doono – oo sharciga lagu qori doono qalbiyadeenna. Ilaa uu Axdigii u beddelay qof qalbigoodu adag yahay – xataa quluubta kuwa raacsan Nabiga! Oo weliba qalbiyadeenna adag ayaa naga celisa fahamka runta ruuxiga ah ee nebiyadu muujiyeen.

Tani waa sababta shaqada diyaarinta Nebi Yaxye (NNKH) ay muhiim u tahay. Wuxuu dadka ugu yeeray inay toobad keenaan iyagoo qiran dembigooda halkii ay isku dayeen inay qarin lahaayeen. Haddii xerta Ciise Masiix ay lahaan jireen qalbi adag oo u baahan toobadkeenidda iyo qirashada dembiga, intee in leeg ayaan aniga iyo aniga nahay! Laga yaabee inaad ila mid noqon doontid adoo duceeya qalbigaaga adoo baryaya Allah (Wuxuu ogyahay xitaa fikradaheena si aan si fudud uga tukan karno fakirka) qirashada uu bixiyay Daauud:

Ilaahow, iigu naxariiso sida raxmaddaadu tahay,
Oo xadgudubyadaydana igaga tirtir sida naxariistaada badnaanteedu tahay.
2 Xumaantayda iga wada maydh,
Oo iga nadiifi dembigayga.
3 Waayo, anigu waan ogahay xadgudubyadayda,
Oo dembigayguna hortayduu yaallaa had iyo goorba.
4 Adiga keliya ayaan kugu dembaabay,
Oo waxaan sameeyey wax hortaada ku xun,
Inaad xaq ahaatid markaad hadashid,
Oo aad daahir ahaatid markaad wax xukunto. Ilaahow, igu dhex abuur qalbi nadiif ah,
Oo igu dhex cusboonaysii ruux qumman.
11 Hortaada ha iga xoorin,
Oo Ruuxaaga quduuska ah ha iga qaadin.
12 Farxaddii badbaadintaada ii soo celi,
Oo ruux raalli ah igu tiiri.

Sabuurradii1: 1-4,10-12

Waan kuu baryayaa tan oo waxaan kuugu dhiira gelinayaa inaad sidaas sameyso sidoo kale in Fariimaha Nabiyada loo fahmo qalbi jilicsan oo saafi ah inta aan ku guda jirno Injil.

Ciise wuxuu wax ku bogsiiyay- awoodda erayga

Surah ‘Abasa (Surah 80 – He Frowned) wuxuu duugaa nabi Muxamed CSW isagoo la kulmay nin indha la’.

 Miyaad ogtahay inay u dhawdahay inuu hanuuno oo Daahir noqdo.

Suuradda ‘Abasa 80: 1-3

In kasta oo ay jirtay fursad ay ku fahmaan ruuxa, nebi Maxamed NNKH ma uusan bogsiin ninkii indhaha la’aa. Nebi Isa al Masih NNKH wuxuu ahaa mid u gaar ah nebiyadii sida loo awoodo oo loo daaweeyo indhoolaha. Wuxuu lahaa amar aysan soo bandhigin nebiyo kale, xitaa nebiyadii sida Nebi Muuse, Nebi Ibraahim iyo Nebi Maxamed (NNKH). Isaga ayaa ahaa nebi keliya ee weligii awoodda u lahaa inuu la kulmo caqabadda gaarka ah ee ku jirta Surah Ghafir (Surah 43 – The Forgiver)

Ma adaa wax maqashiin kara wax ma maqle, ma adaase hanuunin Kara (toosin kara) wax ma arke iyo cid ku sugan baadi cad.

Surah Ghafir 43: 40

Suuradda Al-Maida (Suuradda 5 –  Shaxda jadwalka) waxaay u sharxeeysaa mucjisooyinka Ciise masiix, sidan :-

(Xusuuso) Markuu Eebe dhihi Ciise Binu Maryamow Xusuuso Nicmadaydii korkaaga ahayd iyo hooyadaaba markaan kugu Xoojinay Ruuxii Daahirka ahaa (Jibriil) ood kula Hadlaysay Dadka sariir-ilmood iyo adoo meel dhaxaada, iyo Markaan ku Baray Kitaabka iyo Xigmadda, iyo Tawreed, Injiil, iyo Markaad ka Yeelaysay Dhoobada Sidii Shimbir Idankayga ood Afuufaysay oy Noqonaysay Shimbir Idankayga, ood Bogsiinaysay indhoole Ku dhashe iyo Baras laha Idankayga, ood soo Bixinaysay Maydka Idankayga, Markaan kaa kaafiyey Banii Israa’iil markaad ula timid Xujooyin, oy Dheheen kuwii Gaaloobay oo ka mida kani waxaan Sixir ahayn ma aha.

al-Maida, Surah5: 110

Surah Ali-Imran (Surah 3 – Qoyska Imaam) waxay sii sharaxayaan awoodiisa mucjisooyinka

Waa Rasuulka Bani Isra’iil, (isagoo) u dhihi waxaan idiin la imid Aayad xaga Eebihiin ka ahaatay, waxaana idiinka abuuri dhoobada shimbira oo kale, oon afuufi ooy noqon shimbir Idamka Eebe, waxaana bogsiiyaa indhala’aan kudhashe Baraslaha, waxaana nooleeyaa Maydka Idamka Eebe, waxaana idiin ka warrami waxaad Cunaysaan iyo waxaad ku kaydsanaysaan Guryihiinna, taasira waxay idiin tahay Calamad haddaad rumeynaysaan (Xaqa).Waxaana rumeyn wixii iga horreeyey oo Tawreed ah, waxaan idiin bannayn wixii laydinka reebay Qaarkiis, waxaana idiin la imid Calaamad xagga Eebihiin ka ahaatay, ee ka dhawrsada Eebe, ina adeeca.

Suuradda Al-Imraan3: 49-50

Kuwii indhaha la’aa wax bay arkeen, kuwii baraska qabayna waa bogsadeen, kuwii dhintayna waa la sara kiciyey. Taasi waa sababta uu Surah al-Maida (5: 110) u leeyahay Isa al Masih NNKH wuxuu muujiyey ‘astaamo cad’ iyo Surah Al-Imran (3: 49-50) waxay cadeyneysaa in calaamaddiisa ‘ay kaaga ahayd’ xagga Eebahaa ‘. Maaha nacasnimo in la iska indho tiro macnaha calaamadahan xoogga leh?

Waxaanu soo aragnay sidii awooda lahayd ee Ciise masiixa wax ogu barayay,isagoo adeegsanayay awooda uu yeelan karay Masiixa oo keliya.Isla markuu bagay wacdintii buurta Injiilka wax uu diiwaan geliyay wacdigaa:-

  Goortuu buurta ka soo degay, dad badan baa soo raacay. 2 Oo bal eeg, waxaa u yimid nin baras leh oo caabuday, oo ku yidhi, Sayidow, haddaad doonaysid, waad i daahirin kartaa. 3 Ciise intuu gacantiisa soo taagay, ayuu taabtay, oo ku yidhi, Waan doonayaa ee daahirsanow. Kolkiiba baraskiisa wuu ka daahirsanaaday, 4 oo Ciise ayaa ku yidhi, Iska eeg, oo ninna ha u sheegin, laakiin jidkaaga iska mar, oo wadaadka istus, oo bixi hadiyaddii Muuse amray, marag iyaga ha u ahaatee.

Matayos 8: 1-4

Hadda Ciise Masiixi wuxuu awoodiisa ku tusay isagoo nin baris qaba ka. Wuxuu si fudud u yidhi ‘nadiif ahoow’ oo wuu nadiifiyey oo  bogsiiyey. Erayadiisu waxay awood u lahaayeen inay bogsiiyaan oo ay wax baraan.

Kadib Ciise (NNKH) wuxuu la kulmay ‘cadow’. wakhtigaas Roomaanku waxay ahaayeen kuwii loogu necbanaa dhulka yuhuudda. Yuhuuddu waxay wakhtigaas u arkayeen Roomaanku sidii ay dareemayaan qaar reer Falastiin ah dareenka ay ka qabaan Israeliyiinta maanta.Yahuudu Kuwa ugu necebnaayeenwaxay ahaayeen askarta Roomaanka oo inta badan adeegsanaya awooddooda. Waxaa taas ka sii sii daran oo weliba ahaa saraakiishii Roomaanka – boqol-u-taliyihii ‘oo amray askartan. Ciise wuxuu hadda la kulmaa ‘cadowga’ nacaybka noocaas ah lahaa. Waa sidan sidaay u  kulmeen:

Ciise Masiix iyo Boqol u taliyahii

  5 Goortuu Kafarna’um galay, waxaa u yimid boqol-u-taliye, isagoo baryaya 6 oo leh, Sayidow, midiidinkaygii guriguu jiifaa, isagoo curyaannimo u buka oo aad u xanuunsanaya. 7 Kolkaasuu Ciise wuxuu ku yidhi, Waan imanayaa oo bogsiinayaa. 8 Markaasaa boqol-u-taliyihii u jawaabay oo ku yidhi, Sayidow, anigu ma istaahilo inaad saqafka gurigayga hoostiisa soo gashid, laakiin hadal keliya dheh, midiidinkayguna waa bogsan doonaa. 9 Waayo, anigu waxaan ahay nin laga sarreeyo oo askar baa iga hoosaysa. Kan waxaan ku idhaahdaa, Tag, wuuna tagaa; mid kalena, Kaalay, wuuna yimaadaa; midiidinkaygana, Waxan samee, wuuna sameeyaa. 10 Goortuu Ciise taas maqlay, wuu ka yaabay, wuxuuna ku yidhi kuwii la socday, Runtii waxaan idinku leeyahay, Rumaysad sidan u weyn oo kale reer binu Israa’iil kama dhex helin. 11 Waxaan idinku leeyahay, Qaar badan ayaa bari iyo galbeed ka iman doona oo la fadhiisan doona Ibraahim iyo Isxaaq iyo Yacquub boqortooyadii jannada gudaheeda, 12 laakiin wiilashii boqortooyada waxaa lagu tuuri doonaa gudcurka dibadda ah. Meeshaas waxaa jiri doonta baroor iyo ilkojirriqsi. 13 Markaasaa Ciise wuxuu boqol-u-taliyihii ku yidhi, Tag. Sidaad u ramaysatay ha kuu noqoto e. Oo saacaddaas ayaa midiidinkii bogsaday.

Matayos8: 5-13

Erayadii Ciise oo awood lahaa  ayaa si fudud u amaray oo ku yidhi oo amarkii oo meel fog bay ka dhacday! Laakiin waxa la yaabey Ciise (NNKH) waxay ahayd oo keliya in ‘cadowgan’ jaahilka ah oo keliya uu leeyahay rumaysad uu ku aqoonsado awoodda eraygiisa – in Masiixa uu awood u leeyahay inuu dhaho oo ay noqon . Ninkii aan filayno inuusan lahayn iimaan (maxaa yeelay wuxuu ka yimid dadka ‘qaldan’ iyo diinta ‘qaldan’), oo ka soo jeeda ereyada Ciise (NNKH), inuu maalin uun ku biiri doono ciida jannada isagoo la jira Ibraahim iyo kan kale ee xaqqa ah. , halka kuwa ‘saxda ah’ ee diinta iyo dadka ‘sax ah’ aysan doonaynin. Ciise (NNKH) wuxuu nooga digayaa in ayan ahayn diin ama dhaxal in lagu damaano qaado jannada.

Ciise wuxuu sara kiciyey gabadha dhimatay ee uu dhalay hogaamiyaha sunagogga

Tani macnaheedu maahan in Isa al Masih (NNKH) uusan bogsiinenin hoggaamiyeyaasha Yuhuudda. Xaqiiqdii, mid ka mid ah mucjisooyinkiisii ​​ugu xoogga badnaa ayaa ahayd sara kicinta gabadha dhimatay ee hoggaamiye sunagog. Waxaana Injilka ku qoran sidan:

40 Markii Ciise noqday ayaa dadkii badnaa farxad ku qaatay, waayo, way wada sugayeen. 41 Oo bal eeg, waxaa yimid nin Yayros la odhan jiray, oo taliyaha sunagogga ahaan jiray. Wuxuuna isku riday Ciise cagihiisa oo ka baryay inuu gurigiisa galo. 42 Waayo, gabadh keliya buu lahaa, iyadoo abbaaraha laba iyo toban sannadood jirtay, wayna sakaraadaysay. Laakiin intuu socday dadkii badnaa ayaa cidhiidhiyey.

43 Naag laba iyo toban sannadood dhiigbixid qabtay, oo wixii ay ku noolaan lahayd oo dhan dhakhtarro ku bixisay, oo ku bogsan kari weyday, midna xaggiisa, 44 ayaa dhabarkiisa timid oo taabatay maradiisa darafteeda. Kolkiiba bixiddii dhiiggeeda ayaa joogsatay. 45 Markaasaa Ciise yidhi, Yuu yahay kan i taabtay? Markay wada dafireen, Butros iyo kuwa la jiray waxay ku yidhaahdeen, Macallimow, dadkii badnaa ayaa ku jiidhaya oo ku cidhiidhinaya. 46 Laakiin Ciise wuxuu yidhi, Qof baa i taabtay, waayo, waxaan gartay in xoog iga baxay. 47 Naagtii goortay aragtay inaanay qarsoonaan karin ayay timid iyadoo gariiraysa, oo hortiisay isku ridday, oo u caddaysay dadkii oo dhan hortooda waxay u taabatay iyo siday markiiba u bogsatay. 48 Kolkaasuu wuxuu iyada ku yidhi, Gabadhoy, rumaysadkaaga ayaa ku bogsiiyey ee nabad ku tag.

49 Intuu weli hadlayay, waxaa gurigii taliyaha sunagogga ka yimid nin ku leh, Gabadhaadii waa dhimatay, ee Macallinka ha dhibin. 50 Laakiin Ciise goortuu maqlay, wuxuu ugu jawaabay, Ha baqin ee iska rumayso, wayna bogsan doontaa. 51 Markuu guriga yimid, ninna uma oggolaanin inuu la galo, Butros, iyo Yooxanaa, iyo Yacquub, iyo gabadha aabbeheed, iyo hooyadeed maahee. 52 Kulligood waxay u ooyayeen oo u barooranayeen iyada, laakiin wuxuu ku yidhi, Ha ooyina, iyadu ma dhiman, waase huruddaa. 53 Wayna ku qosleen, iyagoo og inay dhimatay. 54 Markaasuu dadkii oo dhan dibadda u saaray, oo uu gacanteeda qabtay oo qayliyey isagoo leh, Yartoy, kac. 55 Ruuxeedii ayaa ku soo noqday, oo markiiba way kacday, oo wuxuu amray in cunto la siiyo iyada. 56 Waalidkeedii waa yaabeen, wuxuuse amray inaanay ninna u sheegin waxa dhacay.

Lukos8: 40-56

Mar labaad, si fudud, isagoo adeegsanaya erayga amar, Ciise wuxuu ka sara kiciyey dhimashada gabadh yar . Ma ahan diin ama diin la’aan, ahaato Yahuud ama ma aha, ayaa Ciise Masiix ka celiyay inuu  mucjisooyin sameeyo uu dadka ku bogsiiyo. Meel kasta oo uu ka helay iimaan, iyadoon loo eegayn jinsi, jinsi ama diin wuxuu u isticmaali lahaa awood uu ku bogsado.

Ciise Masiix wuxuu bogsiiyay dad badan,oo ay ka mid yahiin saaxiibadiis

Waxaa kale oo injiilka ku qoran inuu Ciise Masiix aaday guriga Butroos,kaasoo markii dambe noqon doonay af hayeenka ogu sareeyo 12 xertiisa.oo markuu halkaa tagayna wuxuu arkay baahi oo wuu u adeegay,sida ku qoran:

14 Ciise goortuu guriga Butros galay, wuxuu arkay Butros soddohdiis oo jiifta oo qandhaysan. 15 Markaasuu gacanteeda taabtay, qandhadiina waa ka baxday. Wayna kacday oo u adeegtay isaga. 16 Goortii makhribkii la gaadhay waxay u keeneen qaar badan oo jinniyo qaba. Eray ayuu jinniyadii ku saaray, kuwii bukay oo dhanna wuu bogsiiyey, 17 si ay u noqoto wixii nebi Isayos lagaga dhex hadlay isagoo leh, Isagaa qaatay bukaankeennii, cudurradeenniina wuu isku raray.

Matayos8: 14-17

Wuxuu awood u lahaa jinniyada shar leh inuu dadka ka saaro’si fudud’ erayo ‘. Injil ayaa markaa ina xusuusineysa in Axdiga hore uu saadaaliyay in bogsashada mucjisada ay calaamad u tahay imaatinka Masiixa. Dhab ahaantii nebi Ishacyaah) wuxuu sidoo kale wax ka sii sheegay meel kale isagoo ku hadlaya Imaatinka Masiixa sidaan:

Ruuxii Sayidka Rabbiga ah ayaa i dul jooga, waayo, wuxuu Rabbigu ii subkay inaan war wanaagsan masaakiinta ku wacdiyo, wuxuuna ii soo diray inaan kuwa qalbiga jaban bogsiiyo, iyo inaan maxaabiista xornimada ogeysiiyo, kuwa xidhanna furriinnimada, 2 iyo inaan dadka ogeysiiyo sannadda qaabbilaadda ah ee Rabbiga iyo maalintii aarsashada Ilaahayaga, iyo inaan kuwa baroorta oo dhan u qalbi qaboojiyo, 3 iyo inaan kuwa Siyoon ku baroorta meeshii dambaska qurux madaxooda ka saaro, oo meeshii baroorashadana aan saliiddii farxadda ka siiyo, oo meeshii qalbijabna aan dharkii ammaanta ka siiyo, in iyaga lagu magacaabo geedihii xaqnimada iyo beeriddii Rabbiga, si uu isagu u ammaanmo. 

Isaiah61:1-3

Nebi Ishacyaah wuxuu sii saadaaliyay (750 D.C.) in Masiixa uu  keeni doono ‘war wanaagsan’ (= ‘injiil’ = ‘injil’) oo uu masaakiinta u nasin, oo uu dadka xoreynta iyo sii deynta doono. Waxbarista, bogsiinta kuwa buka, iyo soo nooleynta kuwii dhintay  ayaa  ahaayeed siyaabaha Ciise u fuliyay wax sii sheegidda. Oo wuxuu waxyaalahan oo dhan u sameeyey si sahlan isagoo hadalka erayga amar u leh dadka, cudur, jinniyo shar leh iyo xitaa dhimasho laftiisa. Tani waa sababta uu Surah Al-Imran ugu yeeray:

(Xusuuso) markey tidhi Malaa’igtu Maryamooy Eebe wuxuu kuugu Bishaarayn Kalimo Xaggiisa ah (Wiil) Magaeiisu yahay Masiix Ciise Ibnu Maryam isagoo Sharaf leh Adduun iyo Aakhiraba kana mid ah kuwa la soo dhaweeyey

Surat3: 45 (Al-Imran

Injiilka sidoo kale wuxuu magaca Ciise ku sheegayaa inuu yahay Ereyga Ilaah sida ku qoran

 13 Oo isna wuxuu qabay dhar dhiig lagu rusheeyey, magiciisana waxaa la odhan jiray ereyga Ilaah. 

Muujintii 19: 13

Ciise, Masiixi ahaan, wuxuu lahaa awooda hadal ah oo loogu yeery ‘Erayga xagga Ilaah ka yimid’ iyo ‘Ereyga Ilaah’. Maaddaama tan loogu yeedhay Buugagta Quduuska ah, waxaan caqli gal ah inaan ixtiraamno oo addeecno waxbaristiisa. Tan xigta waxaan arki sida Dabeecaddu u adeecday eraygiisa.

eMasiixa ayaa lagu muujiyay – xagga Baristiisa Awoodda leh

Suuradda Al-‘Alaq (Surah 96 – Dharka) wuxuu noo sheegaysaa in Eebbe ina baray waxyaabo cusub oo aanaan hore u aqoon.

Ee Dadka baray sida Qalinka wax loogu qoro.Dadkana baray waxayna aqoonin.

Suuradda al-Alaq96: 4-5

Suuradda Ar-Rum (Surah 30 – Roomaanka) waxay sii sharxaysaa in Eebbe sidaas ku sameeyo isagoo farriin u diraya nebiyada si aan u fahanno halka aan ku khaldanahay cibaadada Ilaah ee saxda ah.

mise waxaan ku soo dejiney xujo, oo ku hadli waxay Eebe la wadaajin.

Suuradda Ar-Rum30: 35

Nebiyadani waxay leeyihiin amar ka yimid xagga Ilaah si ay noogu sheegaan halka ay ku sugan yihiin cilaaqaadkeenna khaldan ee Ilaah, ha ahaato xagga fikirkeenna, hadalkeenna iyo dhaqankeenna. Nebi Isa al Masih NNKH wuxuu ahaa macalin noocan oo kale ah wuxuuna lahaa awood u gaar ah inuu ku kashifo xitaa fikradaheena gudaha si aan uga leexanno khalad kasta oo gudaha ka dhaca. Waxaan halkaan ku eegeynaa. Markaa waxaan eegnaa calaamadaha awoodda uu ku bixiyay mucjisooyinka bogsashada.

Ka dib markii Ciise Masiix uu jirrabay Shaytan (Iblis) wuxuu bilaabay inuu u adeego sidii nebi oo kale isagoo bari jiray. Waxbaridiisii ogu dheereeyd ee lagu qoray Injiilka waxaay ahayd wacdigii buurta dusheeda. Wacdigii buurta dusheeda oo dhamaystirana halkan,inakoo ku siinayno faahfaahinta hoos ku xusan,Ka dibna waxaan xiriir la yeelanaynaa wax bariddii Ciise Masiix,eek u saabsanayd waxa uu Nabi muuse ku sheegay Towreed.

Isa al Masih (PBUH) ayaa baray waxyaalaha soo socda

27 Waad maqasheen in la yidhi, Waa inaanad sinaysan. 28 Laakiin waxaan idinku leeyahay, Nin walba oo qof dumar ah damac u eegaa, durba qalbigiisuu kaga sinaystay. 29 Haddii ishaada midig ku xumayso, iska bixi oo iska tuur, waayo, waxaa kuu wanaagsan in xubnahaaga mid kaa lunto intii jidhkaaga oo dhan jahannamada lagu tuuri lahaa. 30 Gacantaada midig hadday ku xumayso, iska jar oo iska tuur, waayo, waxaa kuu wanaagsan in xubnahaaga mid kaa lunto intii jidhkaaga oo dhan jahannamada geli lahaa. 31 Waxaana la yidhi, Ku alla kii naagtiisa furaa, warqaddii furniinka ha siiyo. 32 Laakiin waxaan idinku leeyahay, Mid walba oo naagtiisa furaa sababta sinada aawadeed maahee, wuxuu ka dhigayaa inay sinaysato, oo kii guursadaa tii la furayna waa sinaystaa.

Dhaaraha Iyo Runsheegidda

33 Weliba waad maqasheen in kuwii hore lagu yidhi, Waa inaanad nidarradaada jebin, laakiin waa inaad Rabbiga u yeeshaa nidarradaada. 34 Laakiin waxaan idinku leeyahay, Ha dhaaraninaba; jannada ha ku dhaaranina, waayo, waa carshigii Ilaah. 35 Dhulkana ha ku dhaaranina, waayo, waa meeshuu cagihiisa dhigo; Yeruusaalemna ha ku dhaaranina, waayo, waa magaaladii Boqorkii weynaa. 36 Madaxaagana ha ku dhaaran, waayo, tin keliya kama dhigi kartid caddaan ama madow. 37 Laakiin hadalkiinnu ha ahaado, Haah, haah, maya, maya; wixii intaas ka badan sharkuu ka yimaadaa.

Aargudashada

38 Waad maqasheen in la yidhi, Il il ha loo rido, iligna ilig ha loo rido. 39 Laakiin waxaan idinku leeyahay, Sharka ha hor istaagina, laakiin ku alla kii dhabanka midig kaa dharbaaxa, kan kalena u jeedi, 40 oo kii doonaya inuu ku ashtakeeyo oo khamiiskaaga kaa qaato, maradaadana u daa, 41 oo ku alla kii kugu qasba inaad mayl la socotid, laba la soco. 42 Kii wax kaa barya, sii, oo kii doonaya inuu wax kaa amaahdo ha ka sii jeesan.

Jacaylka Iyo Dabeecadda Daahirka Ah

43 Waad maqasheen in la yidhi, Waa inaad deriskaaga jeclaatid oo cadowgaaga necbaatid, 44 laakiin waxaan idinku leeyahay, Cadowyadiinna jeclaada, u duceeya kuwa idin habaara, wax wanaagsan u sameeya kuwa idin neceb, oo Ilaah u barya kuwa idin caaya oo idin silciya, 45 si aad u ahaataan wiilashii Aabbihiinna jannada ku jira, waayo, qorraxdiisa wuxuu u soo bixiya kuwa xun iyo kuwa wanaagsan, roobna wuu u di’iyaa kuwa xaqa ah iyo kuwa aan xaqa ahaynba. 46 Waayo, haddaad jeceshihiin kuwa idin jecel, abaalkee baad leedihiin? Cashuurqaadayaashu miyaanay sidaas oo kale samayn? 47 Haddaad salaantaan walaalihiin oo keliya, maxaa dheeraad ah oo aad samaysaan? Dadka kale miyaanay sidaas oo kale samayn? 48 Saas aawadeed u samaada sida Aabbihiinna jannadu u san yahay.

Matayos5: 21-48

Wacdigii Ciise ee buurta dusheeda

Isa al Masih (NNKH) wuxuu ku baray qaabka “Waad maqasheen in la sheegay… laakiin waxaan kuu sheegayaa…”. Qaab dhismeedkan marka hore ka soo xiganayaa Tawreed, ka dibna wuxuu ku fidiyaa baaxadda amarka ujeeddooyinka, fikradaha iyo ereyada. Ciise Masiix wuxuu wax baray isaga oo qaadaya awaamiir adag oo laga bixiyay Nebi Muuse (NNKH) wuxuuna ka dhigay xitaa kuwa aad uga adag sidii loo samayn lahaa!

Laakiin waxa kale oo cajiibka ah sida uu u waasaciyay ama u ballaadhiyay amaradii Tawreed. Wuxuu ku sameeyaa iyada oo ku saleysan awooddiisa. Wuxuu si sahlan u odhanayaa ‘Laakiin waxaan kuu sheegayaa…’ taasina waxay sii kordhineysaa baaxadda amarka. Tanina waxay ahayd hal shay oo gaar u ahaa waxbarashadiisa. Sida Injilku sheegayo markuu dhammeeyay Khudbaddan

28 Waxaa dhacay goortii Ciise hadalladan dhammeeyey, in dadkii oo dhammu waxbariddiisa la yaabeen, 29 waayo, wuxuu wax u barayay sida mid amar leh oo uma uu baraynin sida culimmada.

Matayos 7: 28-29

Runtii, Ciise Masiix wuxuu wax barayay sidii qof awood weyn leh. Inta badan nebiyada waxay ahaayeen Fariin wadayaal faafiyo fariinta ka timid xagga Eebe, laakiin way ka duwanayd. Waa maxay sababtuu Ciise Masiix u sameeyay tan?Sidaan ku soo aragnay halkan Darajadii Masiixa lagu siiyay Sabuurka oo soo socoto. Wuxuu lahaa awood weyn. Sabuurradii 2 ee Axdiga hore, halkaas oo Awooda Ciise Markii ogu horeeysay la sharraxay Eebe wuxuu kula hadlaya Ciise Masiix sidan:-

I bari oo waxaan dhaxal ahaan kuu siin doonaa quruumaha,
Oo dunida meelaha ugu fogfogna hanti ahaan baan kuu siin doonaa.

Sabuurradii 2: 8

Masiixa waxaa lasiiyay amar uu ku xukumo quruumaha, xataa tan iyo dhulka darfihiisa. Sidaa daraadeed  sida uu masiixa u leeyahay awood uu wax ku baro habka uu u sameeyay..

Nabiga iyo Wax baridii buurta

Xaqiiqdii, sidaan halkan ku aragnay Taurat, nebi Muuse wuxuu saadaaliyay imaatinka ‘Nabiga’, kaasoo lagu xusi doono habka uu wax u baray. Muuse ayaa qoray

18 Waxaan iyaga walaalahood uga dhex kicin doonaa nebi sidaada oo kale ah, oo markaasaan afkiisa gelin doonaa erayadayda, oo isna wuxuu iyaga kula hadli doonaa wax alla waxaan isaga ku amri doono oo dhan. 19 Oo waxay noqon doontaa in ku alla kii aan maqlin erayadayda uu magacayga ku sheegi doono, isagaan weyddiin doonaa.  

Sharciga Kunoqoshadiisa 18: 18-19

Isagoo baraya qaabkii uu u baray, Ciise wuxuu adeegsanayay awoodiisa Masiix isagoo fulinaya wax sii sheegistii Muusena ee Nabiga soo socda oo si weyn wax u bari doona. Waxayna labaduba ahaayeen Masiixa iyo Nabi.

Adiga iyo aniga iyo wacdintii buurta

Haddii aad si taxaddar leh u akhrido Wicitaankan Buurta ku si aad u aragto si aad u addeecdo markaa  inaad jahwareersan tahay. Sidee qof ugu noolaan karaa amarrada noocaan ah ee ka hadlaya qalbiyadeenna iyo ujeeddooyinkeenna? Maxay ahayd Ciise wacdintiisan? Jawaabta waxaan ka arki karnaa gabagabadiisii wacdigiisa.

Saas aawadeed u samaada sida Aabbihiinna jannadu u san yahay.

Matayos 5:48

Waxaan had iyo jeer u maleyneynaa in laga yaabo inay si fudud uga wanaagsan yihiin camalka xun – taasi way ku filnaan doontaa. Hadday taasi dhacdo, oo Eebbe ha inaga yeelo Jannadiisa, waxaan baabi’in lahayn dhammeystirka Jannada oo waxaan u rogi karnaa khaladaadka aan ku hayno adduunkan. Waa damacayaga, damacnimada, xanaaqa ee maanta nolosheena burburiyay. Haddaan aadno Janada inagoo weli haysano damacaas, cadhada Jannadaas si dhakhso leh ayey u noqon doontaa sida adduunkan –ibaatooyinkan aanu inaga sameeynay.

Xaqiiqdii, waxbadan oo wax barida Ciise Masiix waxay diiradda saarayeen gudaha qalbiyadeena halkii ay ka ahaan laheyd xaflada banaanka. Tixgeli sida,uu wax barida kale, uu diiradda saarayo gudaha. qalbigeenna

20 Wuxuuna ku yidhi, Waxa ninka ka soo baxa, kuwaas weeye waxa ninka nijaaseeyaa. 21 Waayo, waxan weeye waxa qalbiga dadka gudihiisa ka soo baxa fikirrada shar leh, iyo galmada xaaraanta ah, iyo tuuganimada, iyo dilidda, 22 iyo damacnimada, iyo sharka, iyo khiyaanada, iyo camal xumaanta, iyo il xun, iyo cayda, iyo kibirka, iyo nacasnimada. 23 Waxyaalahan shar leh oo dhammu gudahay ka soo baxaan oo ninka nijaaseeyaan.

Mark 7: 20-23

Sidaa daraadeed daahirsananta gudaheena aad ayey muhiim ugu tahay heerka loo baahan yahay ee  kaamilnimad. Eebbe wuxuu  kuwa dhabta(kaamilka) u ogolaadaa doonaa Janada Kaamilka ah. Laakiin inkasta oo taasi u ekaan karto caqli ahaan aragtideeda waxay kicineysaa dhibaato weyn: Sideen ku geli karnaa Jannada haddaannaan kaamil ahayn? Suurtagalnimada innaga oo aan dhammaystirnayn oo dhammaystiran ayaa noo keeni kara rajo la’aan.

Laakiin taasi waa waxa uu doonayo! Markaan ka rajo dhigno inaan waligeen wanaag ku noolaano, markaan joojino aaminaadda waxyaabaha aan gaarno, markaas waxaan noqonnaa ‘ruux liita’. Ciisa Masiix wacdigiisa wuxuu ku bilaabay oo yidhi:-

 “Waxaa barakaysan kuwa saboolka ka ah xagga ruuxa, waayo, boqortooyada jannada iyagaa leh”

Matayos 5: 3

Bilowga xigmaddeena ma aha inaan meesha ka saarno waxbarisyadan oo aan annaga ina khuseynayn. Way sameeyaan! Heerkan ayaa ah‘ in la noqdo  kaamil’. Maaddaama aan u oggolaanay in heerkaas uu ku soo dhex galo, oo aan garowno in aannan awood u lahayn arrintaas, markaa waxaan bilaabaynaa dariiqa toosan. Waxaan bilaabeynaa dariiqa toosan maxaa yeelay, annaga oo aqoonsanna wax qabadkeena, waxaa laga yaabaa inaan diyaar u nahay inaan aqbalno caawimaad marka loo fiirsho haddii aan u maleynno inaan ku aqbali karno wax u qalmi taankeena.

Ciise Masiix Waxaa jarabay ama tijaabiyay shaydaan

Suuradda Al-Anfal (Surah 8) waxay noo sheegaysaa sida Shaytanku dadka u tijaabiyo.

 Markuu u Qurxiyey Shaydaanku Camalkooda kuna Yidhi wax idinka Adkaan oo Dada ma jiro Maanta, anna kaalmeeyaan idiin ahay, markay isarkeen Labadii Kooxoodna wuxuu u gurtay Cidhibtiisa, wuxuuna yidhi anugu Bari baan idinka ahay, waxaana arkaa waxaydaan Arkin waxaana ka Cabsan Eebe Ilaahayna waa Ciqaab darane

Suuradda Al-Anfal 8:48

Suuradda TaHa (Surah 20 – TaHa) waxay sharraxaysaa sida Iblis u keenay dembiga Aadan. Waxay sheegaysaa:-

waxaase waswaasiyey shaydaan wuxuuna yidhi Aadamow ma ku tusiyaa Geedda waaridda iyo xukun aan gaboobayn.

Surah TaHa 20: 120

Shaydaanka wuxuu isku dayey inuu xeeladeeyo Ciise Masiix. Injil wuxuu cadeeynayaa aflagaadadiisa imaatinkii Yaxye ka dib, Waxaan aragnay sida nebi Yaxye ugu  yimid dadka inuu diyaariyo ama u sii sheego  imaatinka Masiixa. Farriintiisu waxaay xoogga saareysay in qof walba looga baahan yahay inuu toobad keeno. Injil wuxuu sii wadey inuu sheego in Ciise uu Yaxye (NNKH) baabtiisay. Tani waxay caddeysay in howshii Masiixa sidaay ahayd u bilaabeeysa. Laakiin intuusan bilaabin ka hor shaydaan oo ah cadawgeena wayn  ayaa jarabay ama tijaabiyay Ciise .

Injil wuxuu u sharraxayaa tijaabadan saddex tijaabo ama Jarabaad oo gaar ah oo Shaydaana u keenay Ciise. Haddana aan eegno Jarabaad kasta siday ahayd.(Jarabaadahaa waxaan ku arki doonaa in sheeydaanka  u sheegay Ciise waxa uu yahay oo ah Wiikii Ilaah. Si aad si fiican ogu fahanto  macnaha halkan ka eeg)

 Rootida

  Goortaasaa Ruuxu Ciise cidlada u kaxeeyey in Ibliisku jirrabo. 2 Oo goortuu afartan maalmood iyo afartan habeen soomanaa, ayuu dabadeed gaajooday. 3 Markaasaa duufiyihii u yimid oo ku yidhi, Haddaad tahay Wiilka Ilaah, dhagaxyadan ku dheh, Kibis noqda. 4 Laakiin wuu u jawaabay oo ku yidhi, Waa qoran tahay, Dadku waa inaanu kibis oo keliya ku noolaan, laakiin waa inuu eray walba oo afka Ilaah ka soo baxa ku noolaado. 

Mataayoos 4: 1-4

Markaan is bar bar dhigno Halkan waxaan ku arakeeynaa  Shaydaanka  Aadan iyo Xaawau jarabayay  Jannada dhaxdeeda. Jarabaadiisa waxaay ahayd isagoo u sheegay in midhaha laga celiyay yahiin kuwoo cunidda ku wanaagsan. Tanina waxaay ahayd  sidii loo jarabay. Jarabaadana Waxaa sababay Ciise oo Soomanaa,oo soonkiisana ahaa joogsi laaan-aan saxuuraneynin-ama aan habeen kasta aan waxba cunaynin intii muddo ahayd,haddaba fikirkan rootiga ayaa ahaa mid la fahmi karo, iyadoo jarabaadani ka duwnayd midii Aadan,oo Ciisana u adkeeystay jarabaadda halka uu aadan ka cunay.

Laakiin waa maxay sababta uu wax u cunin mudada 40 maalmood ah?Injiilka si gaar ah nooguma sheegi,laakiin Axdigii hore wuxuu sii sheegay in adoonka  imaatinaya uu wakiil u noqon doono Yahuudda oo ah qaranka IsraaiilQaranka reer binu Israa’iil, oo ku jiray ama uu maamulaayay nebi Muuse (NNKH), muddo 40 sano ah cidlada dhex wareegayeen oo cunayay cunto la  yiraahdo manna oo sammada oga soo degeeysay. Afartan maalmood ee soonka iyo ka fiirsashada ereyga Eebbe sidii cuntada ruuxiga ahi waxay ahayd astaan ​​dib-u-dhaqan galinta wakhtigaas cidlada ah sidii Addoonkii loo ballanqaaday.

Jarabaadii inuu Ilaah ama Eebbe Tijaabiyo.

Tijaabaddii ama Jarabaadii labaad waxay ahayd mid iyadanana adag.Taasna Injilka ayaa noo sheegaya.

 5 Markaasaa Ibliisku magaaladii quduuska ahayd geeyey, wuxuuna saaray munaaraddii macbudka 6 oo ku yidhi, Haddaad tahay Wiilka Ilaah, hoos isu tuur, waayo, waa qoran tahay,

Malaa’igihiisa ayuu amri doonaa,
Oo gacmahooda ayay sare kuugu qaban doonaan,
Inaanay cagtaadu dhagax ku dhicin.

7 Ciise wuxuu ku yidhi, Haddana waa qoran tahay, Rabbiga Ilaahaaga ah waa inaanad jirrabin.

Matayos 4: 5-7

Sabuurka ayaan ka soo xiganay shaydaan inuu Ciise la jarabayo). Sidaa darteed way cadahay inu Ilaah ka soo horjeedo,Wuxuuna bartay qoraalada xurmada leh si uu u dejiyo wadooyin uu kaga horyimaado. Wuxuu si fiican u yaqaana buugaagta, waana khabiir ku xeeldheer qoraalka.

Waxaan soo saari karaa marin dhameys tiran oo Sabuur ah oo uu sheydaanka ka soo xigtay qayb ka mid ah. (Waxaan hoosta ka xarriiqay qaybta uu soo xigtay).

Wuu foororsadaa, oo hoos isu gaabiyaa,
Oo masaakiinta waxaa ridda gacanta kuwiisa xoogga badan.
11 Oo wuxuu isyidhaahdaa, Ilaah waa i illoobay,
Oo wejigiisiina wuu qariyey, weligiisna ima arki doono.
12 Rabbiyow, Ilaahow, sara joogso, oo gacantaada kor u qaad,
Oo masaakiinta ha illoobin.
13 Bal kii shar lahu muxuu Ilaah u quudhsadaa?
Oo muxuu qalbigiisa uga leeyahay, Adigu waxba i weyddiisan maysid?
14 Waxaas baad aragtay, waayo, waad u jeeddaa belaayada iyo xanaaqa, inaad gacantaada ku aargudatid aawadeed,
Miskiinku adiguu isu kaa dhiibaa,
Waayo, adigu waxaad tahay agoonka kaalmeeyihiisa.

Sabuurradii1: 10-14

Waxaad halkan ku arki kartaa in Zabur uu ku saabsan yahay ‘Isaga’, taasoo uu shaydaanka rumeyay in loo yaqaano Masiixa. Laakiin qoraalkaasi si toos ah uma oranayo ama uma sheegayoso’ ‘Masiix’, Sidaa daraadeed sidee buu Shaydaanku u ogaan karaa tan?

Waxaad kale oo aad arki doontaa inuu ‘Isaga’ uu ku tuman doonaa ‘libaaxa weyn’ iyo ‘abeeso’ (v.13 – waxaan galiyay casaan). ‘libaaxu’ wuxuu u taagan yahay qabiilkii reer Yahuudah ee reer banii Israa’iil tan iyo markii nabi Yacquub (NNKH) uu wax ku sii sheegay Towreed:

Yahuudahow, walaalahaa waa ku ammaani doonaan.
Gacantaadu waxay saarnaan doontaa cadaawayaashaada qoortooda,
Anigoo ah aabbahaana wiilashaydu way kuu sujuudi doonaan,
9 Yahuudah waa libaax dhashiis.
Wiilkaygiiyow, wixii aad ugaadhsatay waad ka tagtay.
Wuu kadaloobsaday, oo wuxuu u jiifsaday sida aar,
Iyo sida gool, haddaba yaa kicin doona?
10 Usha boqortooyadu kama tegi doonto Yahuudah,
Usha taliyuhuna cagihiisa kama dhex bixi doonto;
Ilaa Shiiloh yimaado;
Dadkuna isagay addeeci doonaan.

Bilowgii 49: 8-10

Yaquub oo nabi ahaa ayaa 1700 CH towered ku sheegay in qabiilka reer yahuudiya ay la mid yahiin Libaax ka yimid `isaga` kaasoo imaan doono oo isaga ku xukumi doono.Sabuurka oo waxsii sheegidiisa sii watay,isagoo cadeeynaya isaga inuu ku tuman doono `Libaaxaa`,Sabuurka ayaa yiray isaga inuu noqon doono xukumaha ah Yahuudiya.

Fariintaa sabuurka ah ee uu shaydaanka ku hadlay ayaa sidaasoo kale ku sheegtay `Isaga` inuu burburin doono abeesada.Tanina waa cadeeybta tooska ah ee ogu horeeysay oo Ilaah ballanta ku qaaday oo uu aadan u sheegay in farcanka naagta uu burburin doono abeesada. Mar kale waxan idiin haynaa Jaantuus cadeeynaya dabeecadahii iyo ficiladii ballantii ogu horeeysay.Sidaa daraadeed Ilaaha rabbiga wuxuu abeesadii ku yiri:-

Oo Rabbiga Ilaah ahu wuxuu abeesadii ku yidhi,

 15 oo colaad baan idin dhex dhigi doonaa adiga iyo naagta, iyo farcankaaga iyo farcankeeda; oo madaxaaguu burburin doonaa, adiguna cedhibtiisaad burburin doontaa.

Bilowgii 3: 15

Ballanqaadkan waxaa markii ugu horreysay la siiyay  Adam, laakiin faahfaahintu markaas ma aysan caddayn. Hadda waxaan ognahay in ‘Naagtu’ tahay Maryan waayo iyadu waa qofka keliya ee dhashay dhadig la’aanteed – waxay ahayd bikrad. Haddaba carruurteeda, waa isaga oo loo ballanqaaday hadda waxaan ognahay inuu yahay Ciise al-Masih (NNKH). Marka waxaan magacyadan ku soo daray shaxdan. Sida aad ka arki karto jaantuskan, ballanqaadkii hore ayaa sheegay in Isa al Masih (the ‘he’) uu burburin doono abeesada. Wax sii sheegidda ku jirta Zabur oo Shaytan soo xigtay ayaa ku celisay tan markay tiri

Libaaxa weyn iyo abeesadaad ku burburin doontaa. (v13)

Shaydaanka wuxuu ka soo xigtay Zabur taas oo iyana jeedinaysa labadan waxsii sheegyada hore ee Taurat ah in ‘uu’ imanayo kaas oo amri lahaa addeecida oo burburin Shaytan (maska). Shaytan wuxuu ogaa in aayadaha uu soo xigtay Sabuur ay tixraacayaan Masih inkasta oo aysan dhihin ‘Masih’. Shaytanku wuxuu isku dayay inuu iskudaydo inuu sidan u fuliyo qaab qaldan. Waxsii sheegyadaan ka socda Zabur iyo Towteed waa la fulin doonaa, laakiin ma aha Ciise (NNKH) inuu ka boodboodo macbudka si uu u soo jiito naftiisa, laakiin adoo raacaya qorshaha, ayadoon loo jeedin, ayaa shaaca ka qaaday Toreedka iyo Sabur Eebbe.

Tijaabada Caabudidda

Shaytan wuxuu markaa ku tijaabiyey Ciise waxkastoo uu haysto – boqortooyooyinka adduunka oo dhan. Injil wuxuu sheegayaa:

  8 Haddana Ibliiskii ayaa buur aad u dheer geeyey, wuxuuna tusay boqortooyooyinka dunida oo dhan iyo ammaantooda. 9 Wuxuuna ku yidhi, Waxyaalahan oo dhan waan ku siinayaa haddaad sujuuddid oo i caabuddid. 10 Markaasaa Ciise wuxuu ku yidhi, Shayddaan yahow, bax, waayo, waa qoran tahay, Waa inaad caabuddo Rabbiga Ilaahaaga ah oo waa inaad isaga keliya u adeegto. 11 Markaasaa Ibliiskii ka tegey, oo waxaa u yimid malaa’igo, wayna u adeegeen.

Matayos 4: 8-11

‘Masiixa’ waxaa loola jeedaa ‘la subkay‘ inuu wax xukumo sidaa darteed Masih wuxuu xaq u leeyahay inuu wax xukumo. Shaytan wuxuu ku tijaabiyey Ciise (NNKH) wixii saxda ahaa, laakiin Shaytan wuxuu ku tijaabiyey inuu marin habaabin qaldan ka qaato xukunkiisa, wuxuuna ku tijaabiyey Ciise (NNKH) inuu caabudo si uu u helo – taas waa shirkada. Ciise wuu iska caabiyey Shaytan tijaabadiisa, (mar labaad) isagoo xiganaya Taurat. Isa al Masih (NNKH) wuxuu Taurat u arkay inuu yahay buug aad muhiim u ah oo sida muuqata si fiican u yaqaanay kuna aaminay.

Ciise oo ah – qof na fahmaya

Muddadan jirrabaadda Ciise (NNKH) aad ayey muhiim noogu tahay. Injiilkana wuxuu wax inooga sheega Ciise:-

Muddadan jirrabaadda Ciise (NNKH) aad ayey muhiim noogu tahay. Hargaha wuxuu sheegayaa ku saabsan ciise

Cibraaniyada 2:18

  15 Waayo, ma aynu lihin wadaad sare oo aan itaaldarradeenna ka nixi karin, laakiin waxaynu leennahay mid si walba loo jirrabay sideenna oo kale, oo aan weliba dembi lahayn. 16 Haddaba aynu carshiga nimcada dhiirranaan ugu soo dhowaanno si aynu naxariis u qaadanno oo aynu u helno nimco ina caawisa wakhtiga baahida.

Cibraaniyada 4: 15-16

Xusuusnow Haruun (NNKH) sidii  uu Wadaadka Sare ogu keenay allabaryo si reer binu Israa’iil ay u helaan cafis. Hadda Ciise (NNKH) si la mid ah ayaa loo arkaa inuu yahay Wadaadka Sare oo na nooga noolaan kara oo na fahansiin kara – xitaa wuxuu inaga caawiyaa tijaabooyinkeena, si sax ah maxaa yeelay isaga laftiisu waa la jirrabay – oo haddana dembi ma lahayn. Markaa waxaan ku kalsoonaan karnaa Allah hortiis Isxaaq (NNKH) isagoo u ah wadaadkeena sare maxaa yeelay wuxuu maray tijaabooyinkii ugu adkaa laakiin waligii isma dhiibin oo dembaabin. Isagu waa qof na fahansada oo naga caawin kara tijaabooyinkeena iyo dembiyadeenna. Su’aashu waxay tahay: Had ma ayaaynu fasixi doona?

Nabi Yaxye ama Yooxaana wuxuu diyaariyay wadadii

Surah Al-An’Aam (Surah 6 – Lo’da, Xoolaha) waxay noo sheegaysaa inaan u baahan nahay inaan ‘toobadkeena’. Waxay leedahay

Markay kuu Yimaadaan kuwa Rumeeyey Aayaadkanaga waxaad Dhahdaa Nabadgalyo Korkiinna ha ahaato, wuxuu Eebe Isasaaray Naxariis, oo ah Ciddii idinka mid ah oo Fasha Xumaan isagoo ka Jaahil ah oo Toobad keena nn wanaajiya Eebaa Dhaafi una Naxariisan.

Suuradda Al-Anzam 6: 54

Waa maxay toobadku? Dhowr aayad oo ku jirta Surah Hud (Surah 11 – Hud) ayaa noo sheegaysa.

dambi dhaafna warsada Eebe una toobad keena wuxuu idiinku raaxayn nolol wanaagsan tan iyo muddo, wuxuuna siin cid kasta dheeraad leh (Fadli) dheeraadkiisa (Fadligiisa) haddaad jeedsataanna anugu waxaan idiinka cabsan Cadaab Maalin wayn

(Surah Hud11: 3

Qoomkayow Dambi dhaaf warsada Eebihiin una toobad kenna ha soo (Daayo) diro Samada (Roobka) korkiinna si badane hana idiinku kordhiyo xoog xooggiinii hana jeedsanina idinkoo Dambiilayaal ah.

(Surah Hud11: 52

Thamuudna waxaan u dirray Walaalkeed (Nabi) Saalax, wuxuuna yidhi Qoomkayow Caabuda Eebe Ilaa Eebe ka soo hadhay ma idiin sugnee, isagaana idiinka ahaysiiyey Dhulka idinkuna Camiray dhexdeeda ee dambidhaaf warsada una toobad keena illeen Eebahay waa dhawyahay oo ajiibaa (Baryade) 

Surah Hud11: 61

 And ask forgiveness of your Lord and then repent to Him. Indeed, my Lord is Merciful and Affectionate.”

Surah Hud11: 90

Waxaan soo aragnay in Zabuur uu ku dhammaaday  Nebi Malaakii (NNKH) kaasoo sii sheegay inuu qof u imaanayo inuu ‘jidka hagaajiyo’ (Malaakii 3: 1). Ka dib waxaan aragnay siduu Injiilka ogu furmay sheegitaankii uu jabriil sheegay dhalashadii Nabi Yaxye iyo Masiixi(oo isaga bikrad ka imaan doono).

Nebi Yaxye (NNKH) – oo ku jira ruuxii iyo xoogga Nebi Eliiyaah

Injil wuxuu markaa diiwaan gelinayaa  Yaxye dhalashadiisa kadib (oo sidoo kale loo yaqaanay Yooxanaa Baabtiisaha – NNKH):

80 Wiilkuna waa koray oo ruuxuu ka xoogoobay, wuxuuna joogay cidlada ilaa maalintii uu Israa’iil istusi lahaa.

Luukos 1: 80

Intii uu cidlada dhexdeeda ku noolaa, injiilku wuxuu diiwaan geliyaa:

4 Yooxanaa qudhiisu wuxuu guntanaa dharkiisii dhogorta geel ahaa, oo suun meged ahna dhexduu ku xidhnaa, cuntadiisuna waxay ahayd ayax iyo malab dibadeed.

Matayos 3: 4

Yaxyaxdiisa (NNKH) ruuxiisa adag yahay  u horseeday inuu u labisto hab  dag oo cunna cuntada duur. Laakiin tan  ma aha sababtoo  ruuxiisa oo keliya – sidoo kale waxay ahayd calaamad muhiim ah. Waxaan soo aragnay gabagabada Axdiga  Hore in Diyaariyahii loo ballanqaaday uu ku yimaado ‘Ruuxa Eliiyaah’. Eliiyaah wuxuu nebi u ahaa reer Sabbur, oo isna cidlada buu ku noolaa oo wax ku cunayay,

wuxuu ahaa nin xaad badan,oo sun magad ahina dhexduu ku xidhnaa. ”

2 Boqoradii 1: 8

Sidaa daraadeed goortuu Yaxye ku noolaa oo u labisnaa sidaay ahayd, Waxaay ahayd in la muujiyo inuu isaga ahaa diyaariyaha imaanayay ee la sii sheegay inuu ku imaan doono Ruuxa Iliyaah ama Ilyaas.Dharkiisa, iyo noloshiisa iyo cunidda cidlada dhexdeeda waxay ahaayeen astaamo muujinaya inuu ku yimid qorshihii Eebbe ku dhawaaqay.

Injiilka-si adag buu u dhigay Taariikhda

Ka dib injiilka wuxuu noo sheegay taa:

Waxay ahayd sannaddii shan iyo tobnaad oo Tiberiyas Kaysar boqranaa, markii Bontiyos Bilaatos xukumi jiray Yahuudiya, oo Herodos taliye u ahaa Galili, walaalkiis Filibosna taliye u ahaa Ituraya iyo dalkii Tarakhoonitis, oo Lusaniyas taliye u ahaa Abilene, 2 oo Annas iyo Kayafas wadaaddadii sare ahaan jireen, markaasaa ereygii Ilaah cidlada ugu yimid Yooxanaa ina Sakariyas.

Luukos 3: 1-2

Bayaankaani wuxuu sheegayaa hooshii Waxsii sheegiddii NabiYaxye (NNKH) waana wax aad muhiim u ah maadaama ay astaan ​​u ahayd  bilawgiisii ​​hooshiisa iyada oo la dhigayo meesha ku xigta hogaamiyeyaal badan oo caan ah taariikhdooda. U fiirso tixraacaan ballaaran ee ku wajahan taliyayaashii wakhtigaas. Tani waxay noo oggolaaneysaa inaan taariikh ahaan u hubino saxnimada waxyaabaha ku qoran Injiilka. Haddii aad sidaas sameyso, waxaad ogaan doontaa in Tiberius Kaysar, Pontius Bilaatos, Herodos, Filibos, Lysanias, Annas iyo Kayafas ay dhammaantood yihiin kuwa laga yaqaan taariikhyahannada cilmiga leh ee Roman iyo taariikhyahannada Yuhuudda. Xitaa cinwaanada kala duwan ee loo dhiibo maamulayaasha kaladuwan (tusaale. ‘Taliyihii’ ee Pontius Bilaatos, ‘tetrarch’ Herodos, iwm) ayaa loo xaqiijiyey inay taariikh ahaan sax yihiin oo sax yihiin. Tani waxay noo oggolaaneysaa inaan sameyno qiimeyn laga soo qaaday aragtida-taariikheed ee saxda ah ee sida hufan loo keeydiyay.

Qarnigii 14aad AD Tiberius Kaysar wuxuu kor u qaaday carshigii boqortooyada Roomaanka.Markaa oo ahayd sanadkiisii 15aad ee boqotinimadiisa tanoo micnaheeda yahay markii uu Yaxye ama Yooxaane uu helay fariimaha oo uu bilaabay sanadkii 29 AD

Fariinta Yaxye-Toobadkeena oo qirta

Haddaba maxaay ahayd Fariimahiisa? Siday noloshiisa ahayd oo kale fariintiisa waxay ahayd mid caadi,Laakiin mid toos ah oo xoog badan.Injiilka ayaa leh:

 Maalmahaas waxaa yimid Yooxanaa Baabtiisaha isagoo cidlada Yahuudiya wax ku wacdiyaya, oo leh, 2 Toobadkeena, waayo, boqortooyadii jannadu waa dhow dahay.

Mataayoos 3:1-2

Qayb ka mid ah farriintiisu waxay ahayd ku dhawaaqidda runta – in boqortooyada jannada ay soo dhowdahay ‘. Waxaan aragnay sida nebiyadii  Axadiga hore waqti dheer ka hor uga sii sheegeen ‘imaatinka’ Boqortooyada Ilaah ‘. Yaxye (NNKH) wuxuu leeyahay hadda way soo dhowdahay.

Laakiin dadku diyaar uma aha Boqortooyada inay soo noqdaan mooyaane. Dhab ahaantii, haddii ayan ‘toobad keenin’ way seegi  doonaan Boqortooyadaas. Toobaddu macnaheedu waa “inaad maskaxdaada beddesho; dib u milicso; ama, inaad si ka duwan uga fakartid. ”Laakiin maxay ahaayeen inay si ka duwan uga fikiraan? Markaan eegno laba jawaabood oo dadku ka heleen farriinta Yaxya (NNKH) waxaan baran karnaa waxay ahayd inuu ku amray inay tahay inay toobad keenaan. Injil wuxuu diiwaangelinayaa in dadku ay uga jawaabeen fariintiisa  iyagoo leh:

  6 markaasuu Webi Urdun ku baabtiisay iyagoo dembiyadooda qiranaya.

Mataayos  3: 6

Waxaa laga yaabaa inaad ku xasuusato buugaagta calaamadahii Adam, sidaya ahayd kadib markay cuneen mirihii laga mamnuucay Adam iyo Xaawa:

8 Oo waxay maqleen codkii Rabbiga Ilaaha ah, isagoo beerta dhex socda kolkii maalintu qaboobayd: oo ninkii iyo naagtiisii way iska qariyeen Ilaah, oo waxay ku dhuunteen geedihii beerta dhexdooda. 

Bilowgii 3: 8

Tan iyo markaas, u janjeerida ah inaan qarinno dembiyadeenna oo aan iska dhigno inaannan samaynin wax annaga noo caadi ah. Qirashada iyo ka toobadkeena dembiyadayada ayaa ah wax aan suurtagal ahayn annaga in aan sameyno. Waxaan ku aragnay astaamaha bikrada wiilkeeda ,taasoo ah Nabiyada ay ka mid ah sida Daa`uud (NNKH) iyo Muxamed (NNKH) ay qiran doonay  dembiyadooda. Tani aad bay noogu adag tahay inaan qabanno maxaa yeelay waxay noo horseedaysaa dambiilenimo iyo ceeb – waxaan  ka dooraynaa inaan wax kale qabano tan mooyee. Laakiin tani waa wixii Yaxye (NNKH) ku wacdiyey in dadku u baahan yihiin inay sameeyaan si ay isugu diyaar garoobaan  Boqortooyada Ilaah ee soo socota.

U digidii hogaamiye diimeedyada aan toobada keenin

Runtii Qaarna way sameeyeen tan, laakiin dhammaantood ma aha in si u qumman u  qirteen dembiyadooda. Injil wuxuu leeyahay:

7 Laakiin goortuu arkay qaar badan oo Farrisiin iyo Sadukiin ah oo baabtiiskiisa yimid wuxuu ku yidhi, Dhal jilbisay, yaa idiinka digay inaad ka carartaan cadhada imanaysa? 8 Haddaba midho toobad istaahila soo bixiya, 9 hana ku fikirina inaad tidhaahdaan, Waxaannu leennahay Ibraahim oo aabbe noo ah. Waayo, waxaan idinku leeyahay, Ilaah waa karaa inuu dhagaxyadan carruur uga kiciyo Ibraahim. 10 Haddeer weliba faaska waxaa la dhigay geedaha guntooda. Sidaa darteed geed walba oo aan midho wanaagsan soo bixin waa la gooyaa oo dabkaa lagu tuuraa.

Mataayos 3: 7-10

Farrisiintii iyo Sadukiintii waxay ahaayeen macallimiintii sharciga Muuse. Waxay ahaayeen kuwa diinta u dadaala uguna dadaalay ilaalinta dhamaan (tukashada, soonka, allabaryada iwm) sida uu farayo sharciga. Qof kasta wuxuu moodayey in hogaamiyayaashan, oo ay baranayaan diintooda iyo dadaalkooduba ay yihiin kuwa sida xaqiiqada ah uu ilaah u aqbalay . Laakiin nebi Yahya (NNKH) wuxuu ugu yeeray ‘Dhiigga digaaga’ oo uga digay xukunka  imaan doono oo debka ah! Sabab? Sababta oo ah ‘Haddaba midho tooba istaahilo soo bixiya’ tani waxay muujisay inaysan dhab u toobad keenin. Maysan qiran dembigooda laakiin waxay u adeegsanayeen xirfadooda diiniga ah inay qariyaan dembiyadooda. Iyo dhaxalkii diineed ee Nebi Ibraahim (NNKH), in kasta oo ay fiicnaayeen, ayaa ka dhigtay inay kibraan halkii ay toobad keeni lahaayeen.

Qirashada Daa’uud ayaa tusaale inoo ah

Markaa waxaan ka arki karnaa digniinta Yaxye in la toobad keen oo la qirato dembigu ayaa aad muhiim u tahay. Xaqiiqdii ayaa ah in la’aanteed aan la geli doonno Boqortooyada Ilaah. Digniintaas Farrisiinta iyo Sadukiinta maalintaas waxaan arki doonaa sidaay u fududahay oo ay dabiiciyan u tahay in aan dembigeenna ku qarinno diinta. Markaa balk a waran annaga iyo adiga? Tan waxaa loo diiwaangeliyay inay digniin noo ahaato annaga sidoo kale waa inaanu madax adkaanin oo aan diidin toobad keenista. Halkii aan ka raalligelin lahayn dembiyadeenna, oo aan iska dhigno inaanan dembaabin, ama aan qarinno waa inaan raacno tusaalaha Dawud (NNKH) kaasoo markii loo fiirsaday dembigiisa uu ku tukaday Sabuur-ka qirashada soo socota:

Ilaahow, iigu naxariiso sida raxmaddaadu tahay,
Oo xadgudubyadaydana igaga tirtir sida naxariistaada badnaanteedu tahay.
2 Xumaantayda iga wada maydh,
Oo iga nadiifi dembigayga.
3 Waayo, anigu waan ogahay xadgudubyadayda,
Oo dembigayguna hortayduu yaallaa had iyo goorba.
4 Adiga keliya ayaan kugu dembaabay,
Oo waxaan sameeyey wax hortaada ku xun,
Inaad xaq ahaatid markaad hadashid,
Oo aad daahir ahaatid markaad wax xukunto.
5 Bal eeg, aniga waxaa laygu qabanqaabiyey xumaan,
Oo waxaa hooyaday igu uuraysatay dembi.
6 Bal eeg, waxaad uurka ka jeceshahay run,
Oo meesha qarsoon waxaad iga ogeysiinaysaa xigmad.
7 Haddaba geed husob ah igu daahiri, oo anna nadiif baan ahaan doonaa,
I maydh, oo anna baraf cad waan ka sii caddaan doonaa.
8 I maqashii farxad iyo rayrayn,
Inay lafihii aad jejebisay farxaan.
9 Wejigaaga ka qari dembiyadayda,
Oo iga tirtir xumaatooyinkayga oo dhan.
10 Ilaahow, igu dhex abuur qalbi nadiif ah,
Oo igu dhex cusboonaysii ruux qumman.
11 Hortaada ha iga xoorin,
Oo Ruuxaaga quduuska ah ha iga qaadin.
12 Farxaddii badbaadintaada ii soo celi,
Oo ruux raalli ah igu tiiri.

Sabuurada 51:1-12

Midho toobad keena

Qirasho iyo isbadal ayaa yimid filasho ah nolol ka duwan tii hore. Dadku waxay waydiiyeen Yaxya (NNKH) sida ay tahay inay u muujiyaan midhaha tawbadkeenkooda, waana sida ay Injil u diiwaangeliso dooddan:

 10 Markaasaa dadkii badnaa weyddiiyeen, oo waxay ku yidhaahdeen, Haddaba maxaannu samaynaa? 11 Kolkaasuu u jawaabay oo iyagii ku yidhi, Kii laba khamiis qabaa, ha siiyo kii aan waxba qabin; kii cunto qabaana, sidaas oo kale ha yeelo. 12 Markaasaa waxaa u yimid cashuurqaadayaal in la baabtiiso, waxayna ku yidhaahdeen, Macallimow, annaguna maxaannu samaynaa? 13 Isaguna wuxuu ku yidhi, Waxaa laydiin amray wax ka badan ha qaadanina. 14 Markaasaa askarna weyddiisay oo ku tidhi, Annaguna maxaannu samaynaa? Wuxuu iyagii ku yidhi, Ninna ha dulmina, oo ninna ha masabidina; mushahaaradiinnana raalli ku ahaada.

Luukos 3: 10-14

Yaxye ma Masiixiiyaa?

Xooganaanta ay leedahay fariintan aawadeed,Dad badan ayaa la yaabahay sidaasoo kale haduu yahay Masiixa.Tanina waxaay ahayd siduu Injiilka oga hadlay.

15 Intii dadku filanayeen oo kulligoodna qalbiyadooda kaga fikirayeen Yooxanaa inuu yahay Masiixii iyo in kale, 16 ayaa Yooxanaa kulligood u jawaabay oo ku yidhi, Anigu waxaan idinku baabtiisaa biyo, laakiin waxaa imanaya ku iga itaal weyn, kan aanan istaahilin inaan yeelmihii kabihiisa furo. Isagu wuxuu idinku baabtiisi doonaa Ruuxa Quduuska ah iyo dab. 17 Masaftiisu gacantiisay ku jirtaa inuu goobtiisa wax lagu tumo aad u safeeyo oo sarreenkana maqsinkiisa ku soo ururiyo, laakiin buunshaha ayuu dab aan demeyn ku gubi doonaa.18 Digniin badan oo kale ayuu dadka ku wacdiyey. 

Lukoos 3: 15-18

Gunaanad

Nebi Yaxye (NNKH) wuxuu u yimid inuu dadka u diyaariyo si ay diyaar ugu ahaadaan Boqortooyada Ilaahay. Laakiin isagu uma uu diyaarin isaga inuu siinaya sharci badan, laakiin wuxuu ugu yeedhay  inay ka toobad keenaan dembiyadooda iyo inay qirtaan dembiyadooda. Xaqiiqdii tani way adag tahay in la sameeyo intii la raaci lahaa tilmaamo badan maadaama ay banaanka soo dhigeyso ceebahayada iyo dambigayada. Oo waxay ahayd hoggaamiyeyaasha diinta ee maalintaas isu keeni karin inay toobad keenaan oo ay dembiyadooda qirtaan. Waxayse diintooda u adeegsadeen inay qarsadaan dembiyadooda. Laakiin doorashada awgeed waxay u diyaarsanayeen inayan helin Masiix ayna fahmaan Boqortooyada Ilaahay markay la timid fariintiisa. Digniintan Yaxye (NNKH) ayaa ah mid la mid ah tan maanta ina khuseysa. Wuxuu naga codsanayaa inaan ka toobadkeenno dembiyadeenna oo aan qiranno. Ma rabnaa sidaa?